پیامبر اکرم اسلام(ص) فرموده اند: «یکون فی آخر الزمان عباد جهّال و قرّاء فسقه»
(1) در آخر الزمان، پرستش گرانی نادان و قرآن خوانانی گناهکار (و فاسق) خواهد بود
2 کتاب معارج الیقین فی اصول الدین نوشته شیخ محمد بن محمد سبزواری از قول پیامبر اکرم(ص) نقل می کند که فرمودند: گروهی از امّت من در آخرالزمان خواهند آمد که به مساجد می روند و دور هم می نشینند و در مسجد در مورد محبّت دنیا حرف می زنند. با آنها ننشینید.
3همچنان که در مورد برخی علمای ریاکار آمده است: مردم را به آخرت ترغیب می کنند و خود به آن علاقه ای ندارند و مردم را به زهد در دنیا دعوت می کنند ولی خود زهد نمی ورزند.
4
در روایتی دیگر از پیامبر اکرم(ص) نقل شده است که روزی ایشان در جمع اصحاب خود به کودکی نگاه کردند و بعد فرمودند: وای بر فرزندان آخر الزمان به سبب پدرانشان. به ایشان عرض شد: به سبب پدران مشرک و کافرشان؟ فرمودند: نه! از پدران مسلمانشان که هیچ چیزی از واجبات را به آنها یاد نمی دهند و اگر آنها خود بخواهند فرا بگیرند نیز منعشان می کنند و به جای آن به کمترین چیز از دنیا برای فرزندانشان راضی می شوند.
5
پیامبر اکرم(ص) در روایتی در بیان حال همه مردم و نه فقط مسلمانان آخرالزمان می فرمایند: «زمانی بر مردم خواهد آمد که چهره شان چهره انسانی و قلوبشان قلوب شیطانی است. مانند گرگ های بیابانی خون می ریزند، از کارهای بد یکدیگر را نهی نمی کنند. اگر آنها را تبعیت کنی، تو را به تردید می اندازند، اگر برایشان حرف بزنی، تو را تکذیب می کنند و اگر از نزد آنها بروی، بد تو را می گویند. سنت الهی نزد آنان بدعت و بدعت نزد آنان سنّت است. انسان حلیم در چنین جامعه ای فریب خورده دانسته می شود و فریب دهندگان، انسان های حلیم معرفی می شوند. مؤمن بین آنها مستضعف است و فاسق و گنهکار، محترم... پناه بردن به آنها عین پشیمانی، عزتمندی با آنها عین ذلّت و خواستن از آنها عین فقر است.
6
ایشان در بیان دیگری می فرمایند: «زمانی بر مردم خواهد آمد که شکم هایشان خدای آنهاست و زنان قبله آنان و دینارهایشان دین آنان و شرفشان، متاع خرید و فروش آنهاست. از ایمان جز اسم آن و از اسلام جز آداب آن و از قرآن جز تدریس آن چیزی نمی ماند. مساجد آنها آباد و قلوبشان از هدایت ویران است. دانشمندانشان بدترین مخلوقات روی زمین محسوب می شوند. برخی در آخرالزمان قرآن می خوانند امّا قرآن به قلوب آنها راه ندارد. «لا یجاوز ایمانهم حناجرهم» یعنی ایمان از حنجره هایشان عبور نمی کند.
علاوه بر شاخصه ارزشمندی دنیا در زندگی مردم آخرالزمان که ناشی از کم توجهی آنها به آخرت می باشد، شاخصه دیگر این مردم، با توجه به روایات وارده، نجات یافتن عدّه ای در آخرالزمان از شر دنیا و گرفتاری های آن است. این افراد اگر چه در اقلیّت زندگی می کنند و همواره از هر جهت مستضعف اند، امّا در ایمان خود راسخ اند. در دینداری این گروه سه محور لحاظ شده است:
1
ایمان به غیب: نگاه اینان به غیب، نگاهی ماورای این دنیاست و غیب در نظر اینان، نه یک مسأله معرفت شناختی بلکه یک حقیقت هستی شناختی است. همچنان که در برخی روایات، غیب را مسأله وجود حضرت بقیة الله الأعظم(عج) دانسته اند و ایمان آورندگان به غیب در آخرالزمان، ثابتان در امر غیبت حضرتش معرفی شده اند
از همین جهت است که پیامبر اکرم اسلام(ص) در وصف این گروه از مردم آخرالزمان در روایتی به حضرت علی(ع) می فرمایند: یا علی! عجیب ترین افراد در ایمان و بزرگترین آنها در ثواب، قومی هستند که در آخرالزمان می آیند. پیامبر اکرم(ص) را ندیده اند و امام نیز از نظر آنها پنهان است و آنان در سیاهی به روشنی ایمان می آورند (یا از روی نوشته ها ایمان می آورند).
2
سختی در دینداری: ویژگی دیگر مردم آخرالزمان، دینداری در آخر الزمان است که در روایات آمده است که توجه و تقیّد به دین داری جزء سخت ترین کارهاست و دینداران در نهایت مشقّت، دین خود را حفظ می کنند و البته خداوند نصرت خود را بر مقیّدان به دینداری در آخر الزمان فرو خواهد فرستاد.
3
انتظار ظهور منجی: عقیده به ظهور منجی در عقاید اسلامی، وسعت فوق العاده ای دارد و به عنوان یک عقیده زیر بنایی شناخته شده است و تنها یک مذهب از مذاهب اسلامی معتقد به این امر نیستند بلکه در تمامی فرق اسلامی این بحث ریشه دارد به طوری که مردم آخرالزمان تشویق برای انتظار فرج گشته و عامل نجات از فتنه های آخر الزمان را فرج منجی خوانده اند.
4
پیامبر اکرم(ص) در سال دهم هجرت در غدیر خم در آن اجتماع بی نظیر که از سراسر بلاد اسلامی و از همه اقشار و صفوف حضور داشتند، 4 بار نام مبارک آن حضرت را در خطبه معروف غدیر طرح نمود و فرمود: «... آگاه باشید که آخرین خلیفه از ما، قائم آل محمد(ص) است» و سپس در چند جمله پشت سر هم، صفات و ویژگی های آن حضرت را چنین تبیین فرمود: اوست غلبه کننده بر ادیان، انتقام گیرنده ظالمان، او فاتح دژها و منهدم کننده آنهاست. او وارث دانش ها و حاکم بر ادراکهاست. او ولی خدا بر روی زمین است و بالاخره او کسی است که تمام گذشتگان، ظهور او را پیشگویی کرده اند) )
در مورد حتمی بودن ظهورش، حضرت محمد(ص) فرموده اند: اگر از زمان فقط یک روز باقی مانده باشد، خداوند مردی از اهل بیت مرا بر می‌انگیزد تا زمین را پر از عدل کند همچنان که از جور پر شده باشد. 9
===========
پی‌نوشت‌ها
1.
سبزواری، محمد بن محمّد، معارج الیقین فی اصول الدین، تحقیق علاء آل جعفر، موسسه آل البیت، 1413ق، ص131. مستدرک حاکم، ج4، ص315.
2.
همان، ص179 و 356. مجموعه ورّام، ج1، ص69.
3.
دیلمی، حسن بن ابی الحسن، اعلام الدین فی صفات المؤمنین، موسسه آل البیت، ص90. تنبیه الخواطر، ج1، ص301.
4.
معارج الیقین، ص285، مستدرک الوسائل، ج15، ص116، ح1770.
5.
مجلسی، محمدباقر، بحارالأنوار، ج22، ص453.
6.
المکتبة الشاملة، صحیح کنوز السنة النبویّة، السنن الکبری للنسائی.
7.
معارج الیقین، ص508. خصال ص594. من لایحضره الفقیه، ج4، ص366. مجلسی، محمد باقر، بحارالأنوار، ج52، ص125، ح12.
8.
بحارالأنوار، همان، ج51، ص109.
9.
سجستانی، سنن ابو داود، ج2، ص207. التذکرة، ص204. منهاج السنّة، ص211
====================================================
احوال مردم آخرالزمان
شاید بتوان گفت که بیشترین مطالب مربوط به معارف امام زمان(عج) از زبان حضرت على(ع) نقل شده است، به تبیین اوضاع آخرالزمان و وقایعى که در آن دوره پیش مى‌آید اختصاص دارد، آن حضرت ضمن تشریح آن پیشامدها چگونگى مقابله با آنها را نیز بیان مىکنند، این حوادث شامل مسائل فرهنگى، اجتماعى، اخلاقى، تربیتى و طبیعى مى‌شود.
روزى خواهد آمد که در آن سخنچینها مقرب خواهند شد و افراد بدکار، زیرک خوانده مى‌شوند، افراد باانصاف را ناتوان به حساب مىآورند، صدقه و انفاق در راه خدا را غرامت پندارند و صله‌رحم و آمد و شد با خویشاوندان را با منت انجام مىدهند و بندگى و اطاعت خدا را وسیله فخرفروشى براى مردم قرار مىدهند. در چنین زمانى حکومت با مشورت زنان و امارت کودکان و تدبیر خواجگان انجام مى‌گیرد.
اصبغ بن نباته مىگوید: شنیدم که امیرالمؤمنین(ع) فرمودند: در آخرالزمان که بدترین زمان‌ها است، در موقعى که روز قیامت نزدیک شود، زنانى ظاهر مى‌شوند بدون حجاب، در حالى که زینتهاى آنها پیداست، در انظار عمومى رفت و آمد مىکنند، آنها از دین خارج مىگردند،(به احکام دینى پایبند نیستند) و به امور فتنهانگیز وارد مى‌شوند و به سوى شهوات و لذتجویىها روى مىآورند، حرامهاى خدا را حلال مىشمارند. اینگونه از زنان در جهنم خواهند ماند.
======================================================
به گزارش خبرنگار آیین و اندیشه خبرگزاری فارس، ظهور حضرت مهدی(عج) ظهور حکومت عدل الهی، ظهور رحمت، رأفت، امنیت، آسایش، صمیمیت و ... است و حکومت الهی جز اجرای فرامین او و هدایت به صراط مستقیم چیزی دیگر نیست، امام زمان(عج) هنگام ظهور و آغاز علنی قیام، در شهر مکه ابتدا به معرفی خویش می‌پردازد، امام سجاد(ع) در این رابطه می‌فرماید: آن حضرت به سخن گفتن پرداخته و می‌فرمایند که ایها الناس منم فلانی (مهدی) پسر فلانی (حضرت امام عسکری(ع)) منم پسر پیغمبر خدا(ص) دعوت می‌کنم شما را به آنچه پیغمبر خدا دعوت می‌کرد.
-دفاع در برابر مهاجمان
در ادامه این حدیث آمده: پس هجوم می‌آورند که او را بکشند، پس 313 تن از او دفاع می‌کنند.
-نیایش
پس از دفاع حضرت بین دو نقطه رکن و مقام (در خانه خدا) چهار رکعت نماز می‌گذارند.
-بیعت گرفتن
امام صادق(ع) می‌فرماید: پس آنگاه به اسم او از آسمان ندا شود و او در پشت مقام باشد، اصحاب به ایشان عرض می‌کنند: اکنون دیگر به اسم شما ندا شد، منتظر چه هستید؟ آنگاه دست او را بگیرند و برای بیعت عمومی بیاورند، حضرت آمده و به حجرالاسود تکیه کرده و …
-سخنرانی در مراسم بیعت
و اولین جمله‌ای که ایشان با آن کلام خود آغاز می‌کند، این آیه است: «بَقِیةُ اللّهِ خَیرٌ لَّکُمْ إِن کُنتُم مُّؤْمِنِینَ»: باقیمانده حجت خدا برای شما بهتر است، البته اگر مؤمن بوده‌اید، سپس بگوید: منم بقیه الله، آنگاه 313 نفر با او بیعت کرده و دیگران هم بیعت می‌کنند.
-اجرای عدالت و حدود الهی
امام رضا(ع) می‌فرماید: آنگاه که مراسم بیعت تمام شود، سراغ طایفه بنی‌شیبه(کلیدداران و خادمان خائن خانه خدا) بیاید، دست‌های ایشان را قطع کند، برای اینکه ایشان دزدهای خانه خدایند، دست و پایشان را قطع کرده، ایشان را در مکه بگرداند و منادی ندا دهد: اینها دزدان خانه خدا هستند، البته حضرت چنین اقداماتی را برای قبیله قریش هم انجام می‌دهند.
امام صادق(ع) درباره میزان نفود عدالت مهدوی در زمان ظهور می‌فرماید: به خدا سوگند، به طور حتم عدالت مهدی(عج) به درون خانه‌ها نفوذ می‌کند، همچنان که سرما وگرما در آن وارد می‌شود.
-تکمیل تعداد یاران 10 هزار نفر اصلی
-تعیین حاکم برای مکه
-خروج از مکه و عزیمت به مدینه
-تخریب مساجد در مسیر جاده و مشرف
امیرالمؤمنین(ع) فرمود: بی‌گمان هنگامی که حضرت قائم قیام کند، مسجد کوفه را خراب کرده و قبله آن را اصلاح می‌کند.
ابوبصیر می‌گوید: امام باقر(ع) فرمود: هنگامی که قائم ما قیام کند، چهار مسجد را در کوفه ویران می‌سازد و همچنین مسجدی که مشرف بر دیگران باشد نمی‌گذارد، مگر اینکه حالت اشراف آن را برداشته و با حالت سادگی می‌گذارد و دیگر مسجدی که در مسیر جاده‌ها قرار گیرد از بین می‌برد.
-مقابله با عالمان دین‌نما
امام هادی(ع) درباره نقش علما در حافظت دین در دوران غیبت می‌فرماید: اگر در دوران غیبت قائم آل محمد(عج) دانشمندان نبودند که مردم را به سوی او هدایت کنند و با حجت‌های الهی از دینش دفاع نمایند، کسی در دین خدا پابرجا نمی‌ماند. و همه مرتد می‌شدند، ولی آنان همانند ناخدای کشتی، سکان کشتی را نگاه می‌دارد و آنان نزد خدا، والاترین انسان‌ها هستند.
اما هنگام ظهور برخی از عالمان دین‌نما در برابر حضرت می‌ایستند و به مخالفت می‌پردازند، چنانچه در روایت آمده است: حضرت مهدی(عج) بعد از ظهور رهسپار کوفه می‌شود و در آنجا عدهای، با سلاح در برابر حضرت می‌ایستند و می‌گویند: ای فرزند فاطمه! از همان راهی که آمدی برگرد، ما به تو نیازی نداریم!
البته از آنجایی که همه انسان‌ها حتی علما از نظر معرفت و تهذیب نفس یکسان نیستند، انسان بعید نمی‌داند که عده محدودی از علمای شیعه نیز در زمان ظهور با امام مهدی(عج) مخالفت کنند، آن‌چنان که معلوم است اندیشه علمای شیعه اندیشه اهل بیت است و علمایی که غیر از این باشند، بسیار محدود و در اقلیت هستند.
-مقابله امام با دشمنان
امام صادق(ع) می‌فرماید: امام مهدی(عج) و سپاهیانش بر پیروان هیچ دینی وارد نمی‌شوند، مگر اینکه آنها را به خداوند، اسلام و اقرار به نبوت حضرت محمد(ص) دعوت می‌کنند.
اهتمام امام زمان(عج) بر هدایت انسان‌ها به اندازه‌ای زیاد است که آن حضرت برای ارشاد مردم از تمام ابزارها استفاده خواهد کرد، امام صادق(ع) می‌فرماید: هیچ معجزه‌ای از معجزات انبیاء و اوصیا نیست، مگر اینکه به جهت تمام شدن حجت بر دشمنان خداوند مانند آن را به دست قائم ما ظاهر خواهد کرد.
بنابراین با ظهور حضرت صاحب امر(عج) روزگار خوار ساختن زورداران فراهم می‌شود و بندگان صالح خدا در سایه حکومت توحیدی اسلام در صلح و عدالت روزگار می‌گذارنند.
==============================================
به گزارش خبرنگار آیین و اندیشه خبرگزاری فارس، برخی از امکان زیارتی موجود به عنوان اماکن مهدوی شناخته می‌شوند که برخی از آنها به فرمان و دستور حضرت حجت(عج) بنا و ساخته شده‌اند، در ادامه به برخی از این امکان مهدوی اشاره می‌شود:
*مسجد جمکران
مسجد جمکران در 6 کیلومترى شهر مقدس قم به طرف جاده کاشان واقع شده است، این مکان تحت عنایات خاصه حضرت قرار دارد و خود آن حضرت به حسن بن مُثله خطاب فرمود: «به مردم بگو به این موضع (مسجد مقدس جمکران) رغبت کنند و آن را عزیز دارند...»، آن گاه نماز تحیت مسجد و نماز امام زمان(عج) را تعلیم دادند و فرمودند: «هر کس این دو نماز را بخواند، همانند این است که در خانه کعبه نمازگزارده باشد».
*مسجد کوفه
بارزترین نماد انتظار است، این مسجد مقدس در هنگامه ظهور پایگاه تبلیغاتى امام زمان(عج) قرار مى‌گیرد، امام صادق(ع) مى‌فرماید: «گویى به سوى قائم(عج) مى‌نگرم که بر فراز مسجد کوفه قرار گرفته، تعداد 313 تن یارانش در اطراف او حلقه زده‌اند که پرچمداران و فرمانروایان خداوند بر فراز گیتى در میان بندگان خدایند».
امام باقر(ع) نیز در همین رابطه مى‌فرماید: «مهدى(عج) وارد کوفه مى‌شود، سه گروه درگیر در یک صف براى او گرد مى‌آیند، او بر فراز منبر مى‌رود خطبه مى‌خواند و مردم آن قدر أشک شوق مى‌ریزند که متوجه سخنان او نمى‌شوند».
*مسجد سهله
مهمترین مسجد پس از مسجد کوفه است که در حدود سه کیلومترى شمال غربى مسجد کوفه(در کشور عراق) قرار دارد و از نمادهاى انتظار به شمار مى‌آید، در مسجد سهله بُقعه‌اى معروف به مقام مهدى(عج) وجود دارد و زیارت آن حضرت در آن محل شریف براى منتظران مناسب است و از بعضى کتب مزاریه نقل شده که شایسته است حضرت ولى عصر(عج) را در این محل در حالی که ایستاده باشند با این استغاثه زیارت کنند: «سلام الله الکامل التام الشّامل العام و...».
امام صادق(ع) فرمود: «گویا حضرت قائم را در مسجد سهله همراه خانواده خود مى‌بینیم»، سپس فرمود: «هیچ پیامبرى مبعوث نشد مگر اینکه در این مسجد نماز خواند».
*مسجد صعصعه
از مساجد شریف کوفه است، جماعتى از منتظران حضرت قائم(عج) را در ماه رجب در آن مسجد مبارک مشاهده کرده‌اند که دو رکعت نماز بجا آورده و این دعا را خوانده است: «اللهم یا ذالمن السابغة والالاء الوازعة...»؛ ظاهر عمل آن است که این دعا مخصوص این مسجد شریف و از اعمال آن است.
*مقام صاحب‌الزمان در وادی السلام
محدث نوری در مورد تاریخچه مقام حضرت مهدی(عج) می‌نویسد: در بیرون شهر نجف در سمت غربی قبرستان معروف وادی‌السلام مقام مقدس حضرت مهدی(عج) واقع است که از برای آن، صحن، گنبد، مقام و بارگاهی است و در آنجا محرابی است منتسب به حضرت مهدی(عج) که علت این انتساب معلوم نیست، نمی‌دانیم که آیا در آنجا کسی آن سرور (امام) را دیده است، یا کرامتی از آن حضرت در آن مکان مقدس ظاهر گشته؟ جز آنکه این مقام شریف از قدیم الایام وجود داشته است.
در کتاب لؤلؤ الصدف فی تاریخ النجف تألیف سیدعبدالله مشهور به ثقه‌الاسلام که در تاریخ 1322 هجری قمری تألیف شده آمده است که در مقام حضرت مهدی(عج) سنگ مرمری هست که زیارتنامه آن حضرت بر آن حک شده است و تاریخ کنده کاری آن 912 هجری است.
=============================================
امام زمان(عج) چگونه از زمان ظهور مطلع می‌شوند
پیامبر(ص) درباره علامت‌هاى ظهور امام مهدى(عج) مى‌فرماید: او پرچمى دارد که چون وقت ظهورش فرا رسد، خود به خود باز مى‌شود و خداى تعالى آن را به سخن مى‌آورد و عرض مى‌کند: اى ولى خدا؛ دشمنان خدا را نابود کن.
خبرگزاری فارس: امام زمان(عج) چگونه از زمان ظهور مطلع می‌شوند
به گزارش خبرنگار آیین و اندیشه خبرگزاری فارس، از سوى پیامبر(ص) و امامان معصوم(ع) علامت‌ها و نشانه‌هایى براى ظهور امام زمان(عج) ذکر شده است که مردم با دیدن آن علائم و نشانه‌ها، از ظهور حضرت(عج) با خبر مى‌شوند، رسول رضوی در کتاب «امام مهدی(عج)» به بیان این علائم می‌پردازد:
این علائم از یک حیث دو گونه اند:
1- علائم خاص
این علامت‌ها خاص و مختص وجود پر برکت حضرت صاحب الامر(عج)است و حضرت بدان وسیله مى‌داند که خداوند او را اذن و اجازه ظهور داده است.
در روایتى طولانى، ابى بن کعب از پیامبر اکرم(ص) درباره علامت‌هاى ظهور امام مهدى(عج) سؤال مى‌کند، آن حضرت مى‌فرماید: او -امام مهدى(عج)- پرچمى دارد که چون وقت ظهورش فرا رسد، خود به خود باز مى‌شود و خداى تعالى آن را به سخن مى‌آورد و عرض مى کند: «یا ولى الله فاقتل اعدالله»؛ اى ولى خدا! دشمنان خدا را بکش!» و این دو علامت است: اولى باز شدن پرچم، دومى صدایى است که از پرچم بر مى‌آید.
و نیز او شمشیرى دارد که در غلاف است و چون هنگام ظهور حضرتش فرا رسد از غلاف بیرون مى‌آید و خداوند آن را به سخن مى‌آورد و صدا مى‌زند: «اخرج یا ولىّ الله! فلایحل لک أنْ تقعَد فی أعداء الله»؛ اى ولىّ خدا! قیام کن که دیگر جاى درنگ نیست و نشستن براى تو روا نیست که از دشمنان خدا دست بردارى، پس حضرت خروج مى‌کند و قیام مى‌کند و دشمنان خدا را هر کجا که بیابد به قتل مى‌رساند... .
2- علائم عامه
علائم عامه علامت‌هایى هستند که جنبه عمومى دارد و براى مردم ظاهر خواهد شد و هر کس از عوام و خواص، در طول زندگى خود، برخى از آنها را خواهد دید، این علامت‌ها بسیار است، در اینجا به برخى از مهمترین آنها اشاره مى‌شود:
1- خروج سفیانى.
2- گرفتن خورشید در نیمه ماه مبارک رمضان.
3- گرفتن قرص ماه در آخر ماه مبارک بر خلاف عادت.
4- فرو رفتن زمین «بیداء» که سرزمینى میان مکه و مدینه است.
5- فرو رفتن زمین یا جمعیتى در مشرق.
6- توقف خورشید از آغاز ظهر تا وسط وقت عصر.
7- طلوع خورشید از مغرب.
8- کشته شدن نفس زکیه که سیّدى هاشمى در پشت کوفه است ـ یعنى: نجف ـ با هفتاد نفر از صالحان.
9- خراب شدن دیوار مسجد کوفه.
10- نمایان شدن پرچم‌هاى سیاه از طرف خراسان.
11- خروج یمانى از طرف یمن.
12- فرود آمدن ترک‌ها در جزیره(شمال عراق کنونى).
13- ورود رومیان در رمله.
14- پیدا شدن سرخى شدید در آسمان که در اطراف آن پراکنده شود.
15- پیدایش آتش در طول مشرق که تا سه روز یا هفت روز در هوا بماند.
16- عربان استقلال پیدا کنند و کشورگشایى کنند و از زیر بار و نفوذ دیگران بیرون روند.
17- اهل مصر، فرمانرواى خود را بکشند.
18- شام خراب شود و سه پرچم در آن جا پدیدار شود.
19- رودخانه فرات طغیان کند یا شکافته شود، به حدّى که آب در کوچه هاى کوفه داخل شود.
20- پلى در بغداد در کنار محله (کرخ) ساخته شود.
21- ترسى عمومى و مرگى سریع و همگانى، همه اهل عراق و مردم بغداد را فرا گیرد که قرار و آرام یا راه فرار نداشته باشند.
22- صدایى از آسمان بلند شود که همه مردم روى زمین آن را به زبان خود بشنوند.
علامت‌ها و نشانه‌هاى دیگرى نیز هست که در کتاب‌هاى مبسوط، مانند بحارالأنوار، (جلد پنجاه و دوم) ذکر شده است و ما در این قسمت به برخى از این احادیث که شامل چندین علامت است، اشاره مى‌کنیم.
1- امام صادق(ع) فرمود: «پنج اتّفاق قبل از ظهور قائم(عج) اتفاق مى‌افتد: قیام یمانى، خروج سفیانى، منادى که از آسمان ندا مى‌کند، فرو رفتن زمین در بیدا، کشته شدن نَفْسِ زکیه».
2- از امام باقر(ع) نقل شده است: «... در آخرالزمان نشانه‌هایى هست، از آن جمله است: دابّه الأرض، دجال، نزول حضرت عیسى، طلوع خورشید از مغرب».
3- در حدیثى طولانى صعصعة بن صوحان از امیرالمؤمنین على(ع) در مورد خروج دجّال که از علائم ظهور امام مهدى(عج) است، مى‌پرسد. آن حضرت مى‌فرماید: «... علامت خروج دجال، این است که نماز را سبک شمارند و امانت را ضایع کنند و دروغ را حلال بدانند و ربا بخورند و رشوه بگیرند و ساختمان‌ها را بلند سازند و دین را به دنیا بفروشند و سفیهان را به کار گیرند و با زنان مشورت کنند و قطع رحم کنند و از هواهاى نفسانى تبعیت کنند و خون‌ریزى را سبک شمارند و حلم، ضعف شمرده شود و ظلم فخر باشد و حاکمان، فاجر و وزیران، ظالم باشند و عارفان ضعیف و قاریان، فاسق باشند و شهادت دروغ آشکار شود و فسق و فجور و بهتان و گناه و طغیان علنى شود و قرآن‌ها تزئین شود و مساجد آراسته شود و مناره مرتفع شود.... زنان با شوهران خود به خاطر حرص دنیوى در تجارت شریک شوند و...».
بنابراین، علامت‌ها و نشانه‌هاى فراوانى براى ظهور امام زمان(عج) وجود دارد که مردم با دیدن آنها به ظهور امام زمان(عج) پى خواهند برد، لکن باید توجه داشت که برخى از این علائم، نشانه نزدیکى ظهور است و برخى دیگر، نشانه وقوع ظهور، به عنوان مثال علامت‌هایى که حضرت على(ع) در این حدیث بیان داشتند، نشانه‌هاى نزدیک شدن ظهور است، امّا خروج سفیانى، متّصل به ظهور امام زمان(عج) است و او با آن حضرت جنگ خواهد کرد.
امام صادق(ع) مى‌فرماید: «... زمانى که سفیانى مالک مناطق پنج‌گانه شام(دمشق، حمص، فلسطین، اردن، قنسرین) شد، در آن زمان، متوقع فرج باشید...».
========================================