Shabiran (shah rah ha ye ab i ye Iran) 

Iran wasserstrassen-Projekt Shabiran 

Shabiran ; le projet de la voie navigable en Iran 

Shabiran ; Iran waterway project" 

من ایجاد شابیران (شاهراه های آبی ایران) را بنیان گذاری میکنم

مجید بهرام بیگی

فروردین 1370

آب زندگی است.

هرکجا آب نوشیدنی باشد زندگی بوجود می آید.یکی از مشکلهای بزرگ ما کمبود آب در کشور ماست.

یکی از شانسهای ما بودن خلیج فارس و دریای عمان در جنوب ودریای مزندران در شمال است.

در ایران رودخانه های کوچک بسیاری داریم که بسیاری از آنها در جایی به بن بست یا پایان خود میرسند و نمیتوان از آنها به آنگونه که شایسته است استفاده کرد.

ما میتوانیم با ساختن رودهای مصنوعی که سرچشمه در خلیج فارس و دریای عمان دارند شهرها و مناطق خشک ایران را از خشکی برهانیم و در ضمن مراکز تفریحی و توریستی و اقتصادی و مراکز زیادی برای تولید برق ایجاد کنیم. بایستی رودخانه های طبیعی و کوچک ایران را به این شبکه سراسری آب متصل کنیم ودر ضمن شاهراه کشتی رانی نیز میان شهرها و استانها ایجاد کنیم.با ایجاد مسیرهای دو طرفه  مشخص برای دوچرخه سواری نه تنها برای ورزش دوچرخه سواری در کشور اقدام بزرگی می نماییم بلکه به کشوری برای توریسم دوچرخه سواری تبدیل میشویم و این ایجاد هزارها کاردر ایران میکند.این شاهراه های آبی تاثیر بسزا و مثبتی بر اب و هوای خشک ایران 

می گذارند. 

 بسیاری راه آهن را بهترین راه برای پخش کالا میدانند میدانند ولی اینگونه نیست و ساختار خطوط راه آهن بسیار زمان و هزینه میبرد

 مقاله زیر را بخوانید تا بهتر متوجه شوید

چهار عامل تنزل شدید بازدهی راه آهن

قبل از اینکه به پروژه آبرسانی شابیران که بایس انجام شود بایس از وضع آبها در ایران آگاه باشیم و بدانیم که چگونه میتوانیم از آنچه داریم بیشترین استفاده را بکنیم . بدانیم که حوضه رودهای ایران و رودهای ایران کدامند . آبخوان یعنی چه و زهکشی چیست و چگونه میتوان از آنها استفاده کرد و در هنگام باران شدید و سیلاب چگونه ازاین آبها استفاده شود و حوضه های آبریز چیست و در ایران کجایند.  

 1 حوضه های رودهای ایران

 2 رودهای ایران

 3 زهکشی    

 4 قنات ها

 5 بخوان 

 6 کنترل سیلاب باران شدید 

 7 حوضه‌های آبریز ایران

1 حوضه های رودهای ایران کدامند؟ 

مجله علمی رایشمند / ﺳﻪشنبه, 12 آبان,1394 / دسته‌ها: جغرافیا, جغرافیای ایران

رشته كوه های اصلی ایران نقش مؤثری در رژیم بارندگی و پیدایش منابع آب های سطحی كشور دارند. كوه های البرز و زاگرس كه عمده ترین رشته كوه های ایران هستند، یكی از مهم ترین عوامل تعیین كننده ریزش های جوی به شمار می آیند. ریزش های جوی كه بیشتر به صورت برف است منبع اصلی آب رودخانه های ایران است و درواقع سرچشمه رودهای عمده كشور را تشكیل می دهد.

 1حوضه های رودهای ایران

رودخانه های ایران از نظر زهكشی به پنج حوضه تقسیم می شوند كه عبارتند از :

رودخانه های حوضه دریای خزر  

 مساحت حوضه دریای خزر 173510 كیلومتر مربع (حدود 10.7 درصد سطح كشور) است و رودخانه های ارس، سفیدرود، هراز و اترك عمده ترین رودهای آن محسوب می شوند

حوضه خلیج فارس و دریای عمان

 این حوضه با مساحتی معادل 437670 كیلومتر مربع، حدود 27 درصد سطح كشور را پوشش می دهد و رودخانه های 

كارون، كرخه، جراحی، زهره، موند و سرباز عمده ترین رودهای آنها به شمار می روند

حوضه دریاچه ارومیه:  

مساحت این حوضه 50910 كیلومترمربع یا حدود سه درصد مساحت كشور است و رودخانه های زرینه رود، سیمینه رود و تلخه رود عمده ترین رودهای آن محسوب می شود

حوضه مركزی:   

این حوضه بزرگ ترین و پهناورترین حوضه ایران است و با مساحتی معادل 808110 كیلومتر مربع، چیزی حدود 49.8 درصد كشور را پوشش می دهد. رودخانه های زاینده رود، قمرود، قره چای، كر و هلیل رود از مهم ترین 

رودهای این حوضه محسوب می شوند

حوضه خاوری:  

این حوضه مساحتی برابر 153580 كیلومتر مربع یا حدود 9.5 درصد سطح كشور را دارد و رودخانه های كشف رود و همچنین رودهای مرزی هریرود و هیرمند عمده ترین رودهای آن به شمار می آیند

رشته کوه های ایران کدامند؟ 

رشته‌های اصلی ایران شامل «البرز» در شمال و «زاگرس» در غرب و جنوب غرب هستند که در کنار «رشته‌کوه‌های مرکزی» در میانه کشور، بخش‌هایی از کوهستان‌های ایران را تشکیل می‌دهند.. کوه‌های دیگری نیز در نواحی «شمال شرقی»، «مرزی آذربایجان غربی»، «کردستان و کرمانشاه»، «کرمان» و «قلل منفرد» پراکنده شده‌اند

رشته ‌کوه البرز 

  در شمال ایران واقع شده و شامل بزرگترین قله ایران، یعنی دماوند، و قله‌های معروفی مانند علم‌کوه

است

رشته ‌کوه زاگرس

 از شمال غرب شروع شده و به سمت جنوب شرقی امتداد یافته‌ها و منطقه‌ای بزرگ را شامل می‌شود. این رشته‌کوه 

دارای بلندترین قله‌ها در بخش مرکزی و جنوبی است، مانند زردکوه و دنا

رشته‌ کوه‌های مرکزی

  شامل کوهستان‌هایی مانند «سهند»، «کرکس»، «شیرکوه»، «جبال بارز» و «کرمان» در مرکز فلات ایران می‌باشند

رشته‌ کوه‌های دیگر

شامل کوهستان‌های «خراسان»، «نوار مرزی آذربایجان غربی»، «کردستان و کرمانشاه» و همچنین «قلل منفرد» مانند سبلان و تفتان می‌باشند که در مناطق مختلف پراکنده‌اند

==============

2 رودهای ایران

  رود کارون

رود کارون طولانی‌ترین و پرآب‌ترین رود ایران است. این رود از ارتفاعات زاگرس در استان چهارمحال و بختیاری سرچشمه می‌گیرد و پس از طی مسیر طولانی به سمت جنوب، به خلیج فارس در استان خوزستان می‌ریزد. کارون با گذر از شهر اهواز نقش مهمی در کشاورزی، تأمین آب شرب و صنعت منطقه ایفا می‌کند

  رود کرخه

رود کرخه یکی از مهم‌ترین رودهای غرب ایران است که از دامنه‌های کوه‌های زاگرس در استان لرستان سرچشمه می‌گیرد. این رود پس از عبور از استان‌های خوزستان و ایلام به هورالعظیم، یک تالاب بزرگ در مرز ایران و عراق، وارد می‌شود. کرخه به‌دلیل نقش اساسی‌اش در تأمین آب برای کشاورزی و تأمین آب شرب در این مناطق، از اهمیت بسیاری برخوردار است

   رود سفیدرود

سفیدرود دومین رود طولانی ایران و مهم‌ترین رود استان گیلان است. این رود از ارتفاعات زاگرس در استان کردستان سرچشمه می‌گیرد و پس از گذر از مناطق کوهستانی استان‌های زنجان و گیلان، به دریای خزر می‌ریزد. سفیدرود یکی از منابع مهم آبیاری مزارع برنج در شمال ایران است و در سدهای مختلفی نظیر سد منجیل ذخیره می‌شود.

رود زاینده‌رود

زاینده‌رود، یکی از مهم‌ترین رودهای مرکزی ایران، از کوه‌های زردکوه بختیاری در استان چهارمحال و بختیاری سرچشمه می‌گیرد و از شهر تاریخی اصفهان عبور می‌کند. زاینده‌رود در گذشته به تالاب گاوخونی می‌ریخت، اما در حال حاضر به دلیل کاهش بارندگی‌ها و بهره‌برداری بیش از حد، در بخش‌های زیادی از سال خشک می‌شود. این رود برای تأمین آب کشاورزی و صنعتی و همچنین به‌عنوان یکی از جاذبه‌های طبیعی اصفهان اهمیت زیادی دارد

  رود ارس

رود ارس یکی از رودهای مرزی ایران است که در شمال غرب کشور جریان دارد. این رود از کوه‌های شرق ترکیه سرچشمه می‌گیرد و به عنوان مرز بین ایران و کشورهای ارمنستان و آذربایجان جریان می‌یابد. رود ارس پس از طی مسیر طولانی به رود کورا در جمهوری آذربایجان می‌ریزد و در نهایت به دریای خزر می‌پیوندد. این رود نقش مهمی در تأمین آب کشاورزی در استان‌های آذربایجان شرقی و غربی دارد

 . رود هیرمند

رود هیرمند یکی از مهم‌ترین رودهای شرق ایران و منطقه سیستان است. این رود از ارتفاعات هندوکش در افغانستان سرچشمه می‌گیرد و به سوی دشت سیستان در ایران جاری می‌شود. هیرمند به‌عنوان منبع اصلی تأمین آب در منطقه سیستان و بلوچستان، به تالاب هامون می‌ریزد. این رود نقش کلیدی در حیات مردم و کشاورزی این منطقه خشک دارد

 . رود قمرود

رود قمرود یکی از رودهای مهم مرکزی ایران است که از کوه‌های زاگرس مرکزی در استان اصفهان سرچشمه می‌گیرد. این رود پس از عبور از شهرستان‌های قم و کاشان، به دریاچه نمک قم می‌ریزد. رود قمرود تأمین آب برای کشاورزی و مصرف شرب مناطق مرکزی ایران را بر عهده دارد.

 . رود تجن

رود تجن، یکی از رودهای مهم استان مازندران است که از دامنه‌های کوه‌های البرز در شهرستان ساری سرچشمه می‌گیرد. این رود پس از طی مسیری کوتاه اما پرآب، به دریای خزر می‌ریزد. تجن به دلیل اهمیتش در تأمین آب مزارع برنج و همچنین نقش زیست‌محیطی، برای شمال ایران بسیار مهم است.

رود جراحی

رود جراحی در جنوب غرب ایران جریان دارد و از کوه‌های زاگرس در استان کهگیلویه و بویراحمد سرچشمه می‌گیرد. این رود پس از عبور از استان خوزستان و رسیدن به منطقه شادگان، به تالاب شادگان می‌ریزد. جراحی نقش مهمی در تأمین آب کشاورزی و محیط‌زیست در خوزستان دارد.

 . رود زرینه‌رود

زرینه‌رود از رودهای مهم استان آذربایجان غربی است که از دامنه‌های کوه‌های چهل‌چشمه در استان کردستان سرچشمه می‌گیرد. این رود پس از عبور از شهرستان‌های بوکان و میاندوآب به دریاچه ارومیه می‌ریزد. زرینه‌رود یکی از منابع اصلی تأمین آب دریاچه ارومیه است و نقش اساسی در کشاورزی منطقه ایفا می‌کند.

 . رود قزل‌اوزن

قزل‌اوزن یکی از طولانی‌ترین رودهای ایران است که از کوه‌های زاگرس در استان کردستان سرچشمه می‌گیرد. این رود پس از عبور از استان‌های زنجان، قزوین و گیلان به سفیدرود می‌پیوندد و در نهایت به دریای خزر می‌ریزد. قزل‌اوزن به دلیل نقش آن در تأمین آب کشاورزی و سدهای بزرگ مانند سد منجیل بسیار اهمیت دارد.

 . رود هراز

رود هراز از دامنه‌های جنوبی رشته‌کوه البرز در استان مازندران سرچشمه می‌گیرد. این رود پس از طی مسیر کوهستانی خود از شهرستان آمل عبور می‌کند و به دریای خزر می‌ریزد. رود هراز به دلیل عبورش از دره‌های عمیق و پل‌های تاریخی، هم به‌عنوان یک منبع مهم آبی و هم به‌عنوان یک جاذبه گردشگری شناخته می‌شود.

 . رود دز

رود دز از ارتفاعات زاگرس در استان لرستان سرچشمه می‌گیرد و پس از عبور از استان خوزستان به رود کارون می‌پیوندد. این رود به دلیل وجود سد دز که یکی از بزرگ‌ترین سدهای ایران است، برای تولید برق آبی و تأمین آب کشاورزی منطقه بسیار حائز اهمیت است.

 . رود مند

رود مند در جنوب ایران و استان بوشهر جریان دارد. این رود از ارتفاعات زاگرس در استان فارس سرچشمه می‌گیرد و پس از طی مسیری طولانی به خلیج فارس می‌ریزد. رود مند نقش کلیدی در تأمین آب کشاورزی در استان‌های فارس و بوشهر دارد.

  رود گرگان‌رود

گرگان‌رود یکی از رودهای شمال شرق ایران است که از دامنه‌های البرز شرقی در استان گلستان سرچشمه می‌گیرد و پس از عبور از شهرستان‌های گرگان و گنبد کاووس به دریای خزر می‌ریزد. این رود به دلیل تأمین آب کشاورزی و احیای تالاب‌های منطقه از اهمیت بسیاری برخوردار است.

 . رود اروند

اروندرود یکی از رودهای مرزی ایران در جنوب غرب کشور است که از تلاقی رودهای دجله و فرات در عراق شکل می‌گیرد. این رود مرز طبیعی ایران و عراق را تشکیل داده و پس از عبور از منطقه خرمشهر به خلیج فارس می‌ریزد. اروندرود به دلیل موقعیت استراتژیک و تجاری، برای حمل‌ونقل دریایی و تجارت بین‌المللی بسیار مهم است

رودهای ایران نقش بسیار مهمی در تأمین آب شرب، کشاورزی و صنعتی دارند و زیست‌بوم‌های متنوعی را ایجاد می‌کنند. از کارون و کرخه در جنوب غرب تا هیرمند و ارس در شرق و شمال غرب، این رودها برای ایران و مردم آن اهمیت حیاتی دارند. با توجه به شرایط آب و هوایی ایران و نقش این رودها در تأمین منابع آبی، حفاظت و مدیریت صحیح آن‌ها برای نسل‌های آینده بسیار ضروری است.

 آیا میتوان رودهای ایران را به هم متصل کرد؟ 

بله، اتصالات رودهای ایران موضوعی خاص است که در قالب پروژه‌های مختلف، به پروژه‌های ویژه انتقال آب بین حوضه‌ای، مورد مطالعه و در برخی موارد اجرا شده است

این پروژه‌ها معمولاً با هدف زیر دنبال می‌شوند :

مدیریت منابع آب

 توزیع توزیع آب در مناطق مختلف کشور، ویژه مناطق پرآب (مانند غرب و شمال) به مناطق کم‌آب و مرکزی.   

راه حل آب شرب و کشاورزی  

 رفع نیازهای مناطق دچار بحران خشکی.

 توسعه اقتصادی    

 ارائه زیرساخت آبی لازم برای توسعه صنایع و کشاورزی در مناطق مختلف

یکی از مشهورترین طرحهای بلندمدت در این زمینه، ایده ارتباط سرشاخه‌های کارون و زاینده‌رود (مانند طرح کوهرنگ) است که سال‌هاست بخشی از آب را می‌کند.  

با این حال، اجرای این پروژه‌ها با چالش‌های عمده‌ای نیز همراه است

مخالفت‌های محیط‌زیستی

محیط‌زیست یک نگرانی نگران‌کننده است که آب را از حوضه به حوضه دیگری منتقل می‌کند، اکوسیستم مبدأ را تحت تأثیر قرار می‌دهد و آسیب جدی و خشکی می‌کند .    

هزینه‌های بالا

اجرای این طرح‌های نیازمند سرمایه‌گذاری هنگفت برای ساخت تونل‌ها، خطوط لوله و ایستگاه‌های پمپاژ است.     

تبعات اجتماعی و سیاسی

 این پروژه‌ها به تنش‌های محلی و منطقه‌ای بر سر مالکیت و مدیریت منابع آب می‌شوند.

به طور خلاصه، از نظر فنی امکان‌پذیر است، اما موانع جدی محیط‌زیستی، اقتصادی و اجتماعی وجود دارد که اجرای گسترده آن را به موضوعی بحث‌برانگیز تبدیل کرده است ولی در زمان تصمیم گیری برای داشتن یا نداشتن آب برای نوشیدن بایس تحمل موانع و مشکلات آن را کرد و گرنه بایس به حل این مشکل با آب شیرین کنی فکر کرد که آن هم 

همین موانع را دارد ولی در سطحی بزرگتر.

========================================================

3 زهکشی 

رودهای ایران از نظر زهکشی  به 12 حوضه عمده دریای خزر، خلیج فارس و دریای عمان، دریاچه ارومیه، دریاچه نمک (قم)، اصفهان (گاوخونی)، فارس (کر، نیریز، بختگان و مهارلو)، جازموریان، کویر مرکزی (کویر)، کویر لوت (لوت)، کرمان (سیاه کوه، درانجیر و ابرقو)، هریرود و خاوری یا هامون تقسیم می‌گردند. در مطالعات ماهی‌شناسی، علاوه بر آن، بر اساس الگوی پراکنش ماهی‌ها، برخی از این حوضه‌ها به بخش‌های کوچک‌تر تقسیم شده و مجموعاً 17 حوضه شناسایی شده است.

زهکشی یعنی چه   ؟

به خارج کردن آب اضافی زیرزمینی، سطحی و روان اب از یک سازه یا از یک منطقه توسط نیروی ثقل، اسمز (گذرندگی) یا مکش (پمپاژ) به منظور جلوگیری کردن از مزاحمت این آب اضافی یا جلوگیری از زیان ناشی از آن را به‌طورعام زهکشی می‌گویند.تعریف فائو از زهکشی، خارج ساختن آب و نمک‌های قابل حل از سطح و زیر سطح مزرعه به منظور تسهیل رشد گیاه است.   

زهکشی در گذشته‌های دور

زهکشی کشاورزی، بنا به عقیده سازمان خواربار و کشاورزی جهانی، نه هزار سال پیش در بین ‌النهرین آغاز شد. در آن هنگام لوله به کار برده نمی‌شده بلکه به احتمال زیاد از سنگ و سنگ‌ریزه و شاخ و برگ گیاهان بهره‌گیری می‌شد. اولین لوله‌های زهکشی حدود چهار هزار سال قدمت دارند. در اروپا، اولین زهکشی زیرزمینی حدود دو هزار سال پیش نصب شده‌است

در کتابی که در حدود سه هزار سال پیش در چین نگاشته شده، نقشه‌هایی از سیستم زهکشی مشاهده می‌شود. هرودت، در حدود ۲۴۰۰ سال پیش، اشاره‌هایی به کاربرد زهکشی در درّه نیل دارد

زهکشی مدتی در جهان به فراموشی سپرده شد تا اینکه در ۱۵۴۴ در انگلستان دوباره زندگی جدیدی یافت. اولین تنبوشه ساز سفالی در ۱۸۴۰ در انگلستان به کار گرفته شد. در آمریکا زهکشی لوله‌ای در دو سده پیش آغاز شد

معادلات زهکشی

اولین معادله زهکشی توسط کولدینگ در ۱۸۷۲ استخراج شد. کولدینگ در معادله‌اش جریان آب زیرزمینی را افقی فرض نمود و تغذیه را به صورت بارندگی یکنواخت ماندگار در نظر گرفت. او در معادله‌اش حداکثر ارتفاع سطح ایستابی را متناسب با ریشه دوم شدت بارندگی به دست آورد

معادله‌ای که کولدینگ (۱۸۷۲) ارائه نموده‌است به نام معادله روث شناخته شده‌است.

زهکشی در گذشته‌های نزدیک

زهکشی زیرزمینی به شیوهٔ امروزی اولین بار در سال ۱۸۱۰ میلادی در انگلستان به کار گرفته شد و به‌تدریج به سایر نقاط اروپا رفت. با اختراع تنبوشه ساز سفالی (۱۸۴۰)، روند توسعه زهکشی در اروپا تسریع شد.

زهکشی در اوایل دهه ۱۹۶۰، با پیدایش لوله پلاستیکی با دیواره صاف و نازک، سپس با ابداع لوله‌های کنگره‌دار شتاب قابل ملاحظه‌ای یافت. در حوالی سال ۱۹۷۰ استفاده از ماشین‌های زهکشی آغاز شد و شتاب بیشتری به توسعه زهکشی زیرزمینی داد. کاربرد فرستنده و گیرنده‌های لیزری، دقت در کنترل نصب زهکش‌ها را افزایش داد

زهکشی در ایران

احداث اولین شبکه‌های نوین آبیاری و زهکشی در دهه ۱۳۱۰ در جنوب کشور صورت گرفت و اولین زهکش روباز با استفاده از ماشین در حوالی سال ۱۳۳۵ در شاوور خوزستان ساخته شد. در سال‌های ۱۳۴۱ و ۱۳۴۲ اولین شبکه زهکشی زیرزمینی با استفاده از لوله‌های سفالی در دانشکده کشاورزی دانشگاه جندی شاپور (شهید چمران) واقع در ملّاثانی (رامین) اهواز در وسعتی حدود ۵۰۰ هکتار با نیروی کارگری به اجرا درآمد. در همین سال‌ها بود که اولین ماشین زهکشی وارد کشور شد. اولین طرح بزرگ زهکشی به وسعت ۱۱۰۰۰ هکتار در هفت تپه به اجرا درآمد. سپس زهکشی اراضی شرکت کشت و صنعت کارون و همزمان با آن زهکشی اراضی آبخور سد وشمگیر در گرگان آغاز شد. دشت‌های مغان، آب پخش در بوشهر، زابل، میان‌آب، بهبهان، طرح‌های هفت‌گانه توسعه نیشکر در خوزستان از جمله طرح‌های بزرگ دیگری هستند که اجرای آنها به اتمام رسیده‌است

.

زهکشی های مختلف

زهکشی زیر زمین3                  زهکشی روی زمین 2                زهکشی روی زمین 1

زهکش روباز

اصطلاح «زهکش باز» بسته به متن می‌تواند به موارد مختلفی اشاره داشته باشد، اما معمولاً به سیستمی اشاره دارد که در آن فاضلاب به جای گردش در یک شبکه لوله کاملاً بسته، در معرض هوای اطراف قرار می‌گیرد

در مهندسی لوله‌کشی و خدمات ساختمانی :

کانال‌ها/فرورفتگی‌های روی زمین:   

در لوله‌کشی، یک لوله‌کشی باز عموماً به یک سیستم یا جزء زهکشی اشاره دارد که کاملاً آب‌بندی نشده است

اینها آبراه‌های طبیعی، گودال‌ها یا کانال‌های ساخته دست بشر هستند که در آنها آب جریان می‌یابد و فقط در پایین و کناره‌ها محدود می‌شود. آنها اغلب برای آب باران یا فاضلاب غیر مدفوعی استفاده می‌شوند.

محصولات زهکشی خاص  

 برخی از محصولات خاص، مانند انواع خاصی از زهکش‌های شستشو، به عنوان «زهکش‌های باز» شناخته می‌شوند زیرا دارای طراحی ساده و باز، اغلب بدون مکانیزم مسدودکننده، برای اطمینان از تخلیه سریع هستند.

اتصالات لوله باز:   

در برخی از تاسیسات (که احتمالاً مطابق با استاندارد نیستند)، یک لوله فاضلاب ممکن است به جای داشتن یک اتصال آب‌بندی شده، از طریق یک سوراخ باز به لوله دیگری متصل شود. این می‌تواند منجر به مشکلات بو یا نگرانی‌های بهداشتی شود، زیرا هیچ سیفون یا تله‌ای وجود ندارد یا هوا نمی‌تواند از سیستم فاضلاب خارج شود.

زهکشی زیرزمینی

امروزه در معادن و عملیات معدنکاری زیر زمینی و همچنین تونل‌ها (تونل‌های راهی، تونل‌های مترو و تونل‌های نظامی) روش‌های نوینی برای این امر اتخاذ شده‌اند که بتوان با زهکشی درست از خطرات احتمالی جلوگیری کرده و از ضررهای مالی و جانی پیشگیری کنند؛ زیرا که نشت آب در ساختارهای بشری زیرزمینی می‌تواند زمینه‌ساز تخریب و همچنین فرونشست زمین شود که این فرونشست زمین هم در تونل حفر شده و هم در سطح زمین خطرات بزرگی ایجاد می‌کنند

امروزه با افزایش نیاز به این امر و پیشرفت تکنولوژی شاهد ظهور ابزارهای جدید تری از جمله فرستنده‌ها و گیرنده‌ها و همچنین ربات‌ها در امر مدیریت و کنترل زهکشی هستیم. که بتوان با هزینهٔ کمتری مدیرت بهنری نسبت به پروژهٔ در حال انجام داشت.

تاریخچهٔ زهکشی زیر زمینی

شخصی به نام پلینگ، سیستم زهکشی خندقی را پیشنهاد کرد که از ریگ و شاخ و برگ پر شده بود و به عنوان یک زهکش زیرزمینی عمل می‌کرد. البته قنات که ابداع آن در حدود سه هزار سال قبل توسط ایرانیان صورت گرفته است یکی از قدیمیترین سیتمهای زهکشی محسوب می‌شود و در اینجا بد نیست اشاره ای نیز به سیستم زهکشی تخت جمشید کرد که این سیستم در نوع خود در جهان از نظر تاریخی بی نظیر است

اما زهکشی‌های حکومتی و سازمان یافته تاریخ دور تری دارند به عنوان مثال هخامنشیان در بازهٔ تاریخی ۵۱۰ تا ۳۳۰ قبل از میلاد در ساخت کاخ‌های پارسه و آپادانا که کاخ‌هایی اداری و حکومتی بودند از سیستم‌های زهکشی بسیار دقیقی را طراحی و اجرا کردند که هنوز هم باعث حیرت کاوشگران و باستان شناسان است. ساختار آنها با سنگ یکپارچه زبره تراش یا پاکتراش یا تخته سنگچین است. اختلاف ارتفاع کف ابتدا و انتهای بلندترین آبراه حدود ۷ متر و شیب متوسط مجراها %۲ الی %۴ است اما شیب برخی به %۳۰ هم می‌رسد تا جریان آب پیوسته در شبکهی آبراهه‌ها با اختلاف ارتفاع مختلف با ایجاد شکست در مسیر حفظ شود.   

اما زهکشی زیرزمینی به شیوه امروزی اولین بار در سال ۱۸۱۰ میلادی در انگلستان به کار گرفته شد که برای انتقال آب باران و فاضلاب مورد استفاده قرار می‌گرفت. و این روش انتقال آب و فاضلاب بتدریج به سایر نقاط اروپا رفت. زهکشی در اوایل دهه ۱۹۶۰، با پیدایش لوله پلاستیکی با دیواره صاف و نازک، سپس با ابداع لوله‌های کنگره‌دار شتاب و گسترش و همه‌گیری قابل ملاحظه‌ای یافت. در حوالی سال ۱۹۷۰ استفاده از ماشین‌های زهکشی آغاز شد که در موارد صنعتی و کشاورزی استفاده بسیار داشتند و شتاب بیشتری به توسعه زهکشی زیرزمینی داد.

زهکشی زیستی

زهکشی زیستی عبارتست از زهکشی اراضی به کمک گیاهان مقاوم به شوری. در این روش، گیاهانی که به شدت به شوری مقاومند در مجاورت نوارهای زراعی کشت می‌شوند. این گیاهان به سبب تعرق، پتانسیل کمتری را در نیمرخ خاک منطقه ریشه خود و زیر آن به وجود می‌آورند و از این رو، زهاب زیرزمینی که پتانسیل بیشتری دارد به سمت نوار مذکور حرکت می‌کند و سطح آب در منطقه زراعی پایین می‌افتد.

در مطالعات زهکشی زیستی باید موضوعات زیر مورد بررسی قرار گیرند : 

تعادل آب؛

تعادل نمک؛

سطح زمین‌هایی که باید به درخت‌کاری اختصاص یابد؛

آب مورد نیاز درخت‌کاری (فقط آب زهکشی یا آب آبیاری؟)؛

کیفیت آب زیرزمینی؛ 

دامنة تأثیر درخت‌کاری بر بهبود وضعیت کیفیت اراضی زراعی

همان‌طور که گفته شد، درختان مقاوم به شوری در زهکشی زیستی مورد استفاده قرار می‌گیرند. از میان این گیاهان می‌توان گونه‌های زیر را نام برد:

گز/ آکاسیا/ اکالیپتوس/ سایر انواع اکالیپتوس 

برخی عقیده دارند که در صورت عدم برداشت شاخ و برگ گیاهانی مثل گز از روی زمین، در اثر ریزش برگ، نمک‌ها دوباره به زمین برمی‌گردند

زهکشی خشک

زهکشی خشک (یا آبگیری) عموماً به روش‌هایی اشاره دارد که برای حذف رطوبت از یک منطقه یا ماده بدون تخلیه آب مایع استفاده می‌شوند. این در تضاد با زهکشی مرطوب است که در آن آب به طور فعال پمپ می‌شود یا از طریق لوله‌ها منتقل می‌شود 

معنای خاص می‌تواند بسته به زمینه متفاوت باشد :

در ساخت و ساز 

می‌تواند به معنای خشک نگه داشتن یک منطقه با جلوگیری از ورود آب (مثلاً با آب‌بندی) یا با استفاده از رطوبت‌گیرها برای کاهش رطوبت باشد

 در کشاورزی 

 می‌تواند به یک روش مدیریت خاک یا کنترل آبیاری با هدف جلوگیری از رطوبت اضافی در خاک بدون نصب سیستم زهکشی سنتی اشاره داشته باشد

با این حال، این اصطلاح همیشه به طور مداوم استفاده نمی‌شود. اگر به جزئیات بیشتری در مورد یک مورد استفاده خاص نیاز دارید، لطفاً اطلاعات بیشتری را در اختیار من قرار دهید

زهکشی کنترل‌شده

زهکشی کنترل‌شدهٔ، تلفیق آبیاری و زهکشی است. با باز و بسته کردن خروجی زهکش، می‌توان سطح آب را در داخل خاک در حدی مطلوب حفظ کرد به طوری که گیاه بتواند به کمک نیروی موئینهٔای از آب استفاده کند و در عین حال، به گیاه آسیبی از نظر ماندابی شدن وارد نگردد. زهکشی کنترل‌شده می‌تواند نقش مهمی در حفظ آب، بالابردن راندمان آبیاری، حفظ مواد غذایی خاک و در نهایت، حفظ کیفیت آب پایین دست داشته باشد. رویکرد جدید زهکشی این است که زهشکی مصنوعی تنها در صورتی انجام شود که ضرورت آن کاملاً محسوس باشد.

برای زهکشی کنترل شده، وجود شرایط زیر الزامی است : 

اراضی کشاورزی نسبتاً مسطح؛

استفاده از روش آبیاری سطحی؛

دارا بودن سامانه زهکشی مصنوعی (روباز یا بسته)؛

وجود چاهکهای بازرسی یا سایر سازه‌هایی که بتوان سطح آب را در زهکشها کنترل کرد؛

وجود علاقمندی در کشاورزان؛

یکپارچگی در اراضی وسیع؛  

عدم کشت محصولات مختلف

زهکشی سیلاب

زهکش سیلاب یا زهکش رگبار، زهکش تند بارش یا فاضلاب تندبارش، (درایالات متحده و کانادا) زهکش آب‌های سطحی/ فاضلاب (دربریتانیا)، زیرساختی است که برای زهکشی بیش از حد باران و آب زیرزمینی از سطح نفوذناپذیر مانند سنگ‌فرش طراحی‌شده در خیابان‌ها، پارکینگ‌ها، مسیرهای پیاده‌روی، پیاده‌روها و پشت‌بام‌ها به کار می‌رود. زهکش‌های سیلاب از نظر طراحی از چاه‌های خشک مسکونی کوچک گرفته تا سیستم‌های بزرگ شهری متفاوت است.

بسته شدن زهکش‌ها نیز به دلیل بسته شدن زهکشی سیلاب، سبب ایجاد سیل می‌شود. جوامع یا شهرها می‌توانند با تمیز کردن برگ‌های زهکشی سیلاب برای جلوگیری از ریزش یا سیل در محوطه‌ها به کاهش این امر کمک کنند. برف در زمستان همچنین می‌تواند زهکش‌ها را مسدود کند، زمانی که مقدار غیرعادی باران در زمستان وجود داشته باشد و برف در بالای زهکش‌های تندبارش برف‌روبی شود  

اثرات زیست‌محیطی 

زهکش‌های شهری اغلب توانایی مدیریت مقدار بارانی که در طول باران‌های شدید ویا طوفان می‌بارد را ندارند. غرق شدن زهکش زیر زمین در شرایط طوفان باعث جاری شدن سیل در خیابان‌ها می‌شود.

========================================================

4 قنات ها

قنات‌های ایران سیستم‌های آبی زیرزمینی باستانی هستند که از سفره‌های آب زیرزمینی آب به سطح زمین هدایت می‌شوند و نقش مهمی در کشاورزی و تامین آب شرب در مناطق کویری داشته‌اند.. این قنات‌ها به دلیل معماری و مهندسی شگفت‌انگیزشان در مناطق خشک، مورد توجه جهانی قرار گرفتند و ۱۱ قنات از آن‌ها در سال ۲۰۱۶ در فهرست میراث جهانی یونسکو ثبت شدند. 

ویژگی ها و مهم قنات ها

منبع آب 

 قنات‌ها با حفر کانال‌های زیرزمینی، آب را از دشت‌ها و کوهپایه‌ها به مناطق پست‌تر منتقل می‌کنند

حفظ آب 

 آب موجود در قنات‌ها به دلیل وجود کانال‌های زیرزمینی، به طور قطعی و دائمی در دسترس است و در اثر تبخیر سطحی 

هدر نمی‌رود

کاربردها 

 از آب قنات‌ها هم برای کشاورزی و آبیاری زمین‌های زراعی و باغ‌ها و هم برای مصارف شرب استفاده می‌شود

مدیریت آب یک سیستم سنتی مدیریت آب وجود داشت که در آن فرد به نام «میراب» مسئول تقسیم عادلانه بین کشاورزان بود

01 قنات بلده در خراسان جنوبی و در شهر فردوس  

  02 قنات قصبه گناباد  

  03 قنات قاسم‌آباد فارس

  04 قنات مون در اردستان  

  05 قنات مزدآباد در میمه اصفهان 

  06 قنات‌ دوقلوی اکبرآباد در بروات بم

  07 قنات زارچ در شهر زارچ در استان یزد 

  08 قنات وزوان در شهر وزوان استان اصفهان

  09 قنات ابراهیم آباد اراک 

  10 قنات جوپار در ماهان كرمان

بله آیا میتوان قناتها را به هم متصل کرد؟

 قنات‌ها از طریق تونل‌های زیرزمینی به هم متصل می‌شوند و حفر قنات به طور همزمان از دو سمت (ابتدا و انتها) انجام می‌شود تا این ارتباط برقرار شود. در واقع، قنات‌ها را از طریق حفر همین تونل‌های افقی (مادرکان) و چاه‌های عمودی (میله‌ها) می‌پذیرند که به هم متصل می‌شوند.

می‌توان قنات‌ها را به هم مرتبط کرد، اما این یک کار پیچیده مهندسی است که باید با دقت فراوان و در نظر گرفتن شرایط محلی انجام شود . اتصال قنات‌ها به ترکیب به طور سنتی و مدرن به منظور بهبود مدیریت منابع آب، افزایش بهره‌وری، یا تغییر مسیر آب انجام می‌شود    

این ارتباط معمولاً از طریق روشهای زیر انجام می شود :

چاه‌های عمودی  

  این چاه‌ها در فواصل مشخصی از سطح زمین حفر شده و به تونل زیرزمینی اصلی متصل می‌شوند

تونل‌های افقی

تونل‌ها به صورت افقی حفر شده و چاه‌های عمودی را به هم وصل می‌کنند و آب را به سمت پایین هدایت می‌کنند

همزمانی حفر 

 برای ارتباط بهتر، حفر قنات ممکن است از هر دو سمت به صورت همزمان آغاز شود

اتصال در سطح مادرچاه:  

 اگر دو قنات در یک دشت یا دامنه کوه نزدیک به هم باشند، می‌توان در نقاطی که آب زیرزمینی می‌شود (مادرچاه یا محل 

حفر گالری آب‌ده)، به هم مرتبط شوند

اتصال از طریق شاخه‌بندی

: می‌توان با حفر یک شاخه جدید (کانال ارتباطی) از یک قنات فعال به سمت قنات دیگر، جریان آب را هدایت یا ترکیب 

کرد

مدیریت شبکه

: در سیستم‌های پیچیده‌تر، ممکن است شبکه‌هایی از قنات‌ها طراحی شوند که در نقاط مشخص آب را به اشتراک بگذارند یا مسیر آب را تغییر دهند.

چالش‌ها و نکات مهم : 

اختلاف ارتفاع و شیب 

: قنات‌ها بر اساس زیر شیب زمین و سطح آبزمینی طراحی می‌شوند. اتصال نادرست می‌تواند منجر به جلوگیری از جریان آب، مسدود شدن کانال‌ها، یا حتی خشک شدن از یکی از قنات‌ها شود   

 پایداری سازه:

تغییر در سیستم قنات می‌تواند بر پایداری تونل‌های زیرزمینی تأثیر بگذارد و خطر ریزش را افزایش دهد

حقوق آب: 

در بسیاری از مناطق، حقوق مربوط به آب قنات‌ها (حق‌آبه) بسیار دقیق و دارای مالکیت خصوصی است. بعد تغییر در مسیر آب نیاز به توافق قانونی و رعایت حقوق مالکین دارد    

برای انجام چنین کاری، همیشه باید از متخصصان محلی، مهندسان هیدرولیک و تحقیقات میراث فرهنگی (در مورد 

قنات‌های تاریخی) مشاوره گرفت

این چالش ها با توجه به نیاز شدید آب نوشیدنی در کشور بایس از سر راه به هر قیمتی برداشت.

========================================================

 5 آبخوان

water table  سفره آب زیرزمینی        river  رودخانه       spring  چشمه 

aquiclude  زمین شامل آب

این لایه حاوی مقدار زیادی آب در منافذ خود است اما اجازه نمی‌دهد که با سرعتی کافی برای تأمین آب چشمه‌ها یا چاه‌ها از آن عبور کند

perched water table       سفره آب زیرزمینی     unsaturated zone  منطقه غیراشباع

aquiter  آبخوان

آبخوان ها در مناطق پر آب  ایران

آبخوان  یا سفرهٔ آب، قسمتی از پوستهٔ زمین است که سوراخ‌ها یا خلل و فرج سنگ‌های آن از آب مملو و اشباع شده باشد. معمولاً منافذ و سوراخ‌های سنگ‌ها بر اثر بارندگی‌های ممتد از آب پر شده و با رسیدن به سطح غیرقابل تراوشی مانند سنگ‌های رسی در همان‌جا متوقف می‌گردد و به شکل چشمه‌سارهای مختلفی در سطح زمین آشکار می‌شود. بدیهی است متناسب با خارج شدن آب از این چشمه‌ها سطح آب‌های زیرزمینی افت کرده و پائین می‌رود. قاعدتاً سطح آب‌های زیرزمینی در فصل‌های مرطوب بالا آمده و برعکس در فصل‌های خشک پائین می‌رود ولی هیچگاه از سطح معینی بالاتر یا پائین‌تر نخواهد رفت. پائین‌ترین سطح آب زیرزمینی هر منطقه را سطح آب دائمی آن منطقه می‌نامند. آبخوان یا سفرهٔ آب زیرزمینی یک لایهٔ آبدار زیرزمینی است که در لایه‌های تحکیم نیافته (گراول، ماسه و سیلت) یا در سنگ‌های دارای درز و شکاف ایجاد می‌شود. این آب می‌تواند از طریق چاه بهره‌ برداری شود. آبخوان ناتراوا  و آبخوان کم‌تراوا،  نام‌های است که به لایه‌های آبدار با درجات مختلف قابلیت آب دادن و ذخیره‌سازی داده می‌شود.   

آبخوان ها

آبخوان آزاد 

آبخوانی است که فشاری بر سطح ایستابی آن وارد نمی‌شود

آبخوان تحتِ فشار

  آبخوانی است که فشار آب زیرزمینی در آن از فشار جوّ بیشتر است

آبخوان کم‌ تراوا 

واحد زمین‌شناختی سیرشده‌ای را که در شرایط هیدرولیکیِ عادی آب چندانی از آن نمی‌گذرد آبخوان کم‌ تراوا می‌گویند   

تئوری‌های مربوط به منشأ آب‌های زیرزمینی

برای منشأ آب‌های زیرزمینی تئوری‌های متعددی بیان گردیده است که از همه مهم‌تر تئوری نفوذ آب در زمین است. قسمت بزرگی از آبی که به صورت برف و باران به زمین می‌رسد در زمین نفوذ کرده و پس از برخورد با سنگ‌ها و طبقات غیرقابل نفوذ مخازن آب‌های زیرزمینی را می‌سازند. این تئوری را نخستین بار فیزیکدانی فرانسوی به نام ماریوت، در قرن ۱۸ میلادی بیان گردید و پس از چندی لومونوسوف آن را تأیید کرد. با این توصیف که ترکیب شیمیایی این آب‌ها پس از نفوذ در زمین ثابت نمی‌ماند و بر حسب سنگی که در آن جریان یافته است تغییر می‌یابد. تئوری فوق مدتی مورد پذیرش بود ولی در مورد آب‌هایی که در مناطق مختلف زیرزمینی محبوس بودند بدون این که در آنجا بارش آسمانی قابل توجهی دیده شده باشد، درست نبود؛ لذا در پایان سدهٔ ۲۰ ولگر تئوری تازه‌ای ارائه کرد. 

این تئوری منشأ آب‌های زیرزمینی را از طریق آب‌های نفوذی قابل قبول نمی‌داند بلکه تشکیل آن‌ها را از تراکم بخار آب موجود در هوا که در بین ذرات و خلل و فرج سنگ‌ها نفوذ می‌کند استنباط می‌نماید؛ بنابراین تئوری جدیدی به نام تئوری تراکم آب به وجود می‌آید. این تئوری به شدت از طرف اکثر دانشمندان انتقاد می‌شود و آن را غیرواقعی اعلام می‌دادند زیرا که بخار آب موجود در فضا به اندازه کافی نیست که بتواند مستقلاً منابع عظیمی از آب‌های زیرزمینی را تشکیل دهند. 

در اوایل قرن ۲۰ تئوری دیگری به نام تئوری آب‌های ابتدایی توسط یک نفر دانشمند اتریشی به نام سوس ارائه داده می‌شود که از طرف بسیاری از آبشناسان استقبال می‌گردد. طبق این تئوری بخارها و گازهایی که از ماگما در اعماق زمین برمی‌خیزد با نزدیک شدن به سطح زمین متراکم شده و به صورت آب ابتدایی پدیدار می‌گردند. تجربیات کافی امروزه این نظریه را نیز رد می‌کند. سرانجام تئوری آب‌های فسیل مطرح می‌شود. در این تئوری آب‌های زیرزمینی نواحی عمیق به باقی‌مانده آب‌های حوضه‌های قدیمی که در زیر رسوبات مدفون شده‌اند ربط داده می‌شود. 

پس از اظهار نظر آبشناسان ممالک مختلف و بررسی تئوری‌های فوق، قریب به اتفاق متخصصین تئوری اول یعنی تئوری آب‌های نفوذی را در مورد آب‌های زیرزمینی قابل قبول می‌دانند. نفوذ آب در زمین تا برخورد به قشرهای نفوذ ناپذیر ادامه می‌یابد. به محض این که آب‌ها به این قبیل لایه‌ها رسیدند و جریان آن‌ها از هر طرف متوقف گردید در خلال حفره‌های سنگ‌ها جمع شده و سفره‌های آبدار یا مخازن زیرزمینی آب را تشکیل می‌دهند.

چون غالباً در اعماق زمین طبقات نفوذ پذیر و غیرقابل نفوذ به‌طور متناوب قرار دارند، لذا ممکن است در ناحیه‌ای از زیرزمین چندین سفره آبدار بر روی یکدیگر وجود داشته باشند. بالاترین سفره‌های آبدار زمین را که نزدیک به سطح زمین است و چاه‌های معمولی به آن می‌رسد سفره‌های آب سطحی یا مخزن چاه‌ها می‌نامند و سفره‌های زیرین را آب‌های عمیق و مخصوصاً آن‌هایی که در اعماق زیادتر قرار دارند آب‌های محصور یا سفره‌های محاط می‌خوانند. مخازن سطحی آب‌های زیرزمینی با تغییر بارش و درجه گرمای بیرون بسیار تغییر می‌کند. از همین رو مقدار آب چاه‌هایی که از این مخازن تغذیه می‌نمایند سریعاً کم و زیاد می‌شود. 

در صورتی‌که چاه‌های عمیق که از مخازن عمیق‌تر زمین (منطقه اشباعی دائم) آب می‌گیرند مقدار آبشان چندان تغییر نمی‌نماید. به علاوه از نظر بهداشت هم آب چاه‌های عمیق (مخصوصاً در نواحی مسکونی) پاک تر از آب چاه‌هایی است که به مخازن سطحی مربوط می‌شوند. عوارض خارجی سطح زمین باعث می‌شود که سطح ایستایی آب‌های زیرزمینی افقی نباشد. آنان که در مجاورت دره‌ها که نیروی جذب سنگ‌های مخزن کمتر است و از مقاومت در مقابل مسیر جریان آب در داخل زمین کسر می‌شود سطح ایستایی پایین‌تر قرار می‌گیرد، بدین ترتیب سطح ایستایی آب‌های زیرزمینی عموماً در کنار دره‌ها انحنا پیدا می‌کند و تحدب سطح مزبور به سمت بالا می‌رود. همان طوری‌که برجستگی‌های سطح زمین باعث تقسیم آب‌های سطحی از یکدیگر است، چین‌خوردگی لایه‌های غیرقابل نفوذ در اعماق زمین هم وسیله جدا بودن حوضه‌هایی از سفره‌های آبدار زیرزمین می‌گردد و باعث می‌شود تغییرات آب یک مخزن در مخزن مجاور مؤثر نباشد.   

 بله آیا میتوان آبخوان های ایران را به هم متصل کرد ؟

، اتصال آبخوان‌های ایران با نظر تئوری ممکن است، اما این یک پروژه بزرگ، پیچیده، پرهزینه و با چالش‌های فنی و زیست‌محیطی همراه خواهد بود.   

چالش های اصلی عبارتند از :

 فنی و مهندسی  

برای اتصال آبخوان‌های مختلف که در عمق‌ها، ارتفاعات و فواصل بسیار متفاوت  است. ممکن است ، نیاز به سیستم‌های پمپاژ قدرتمند و خطوط انتقال زیرزمینی وسیع باشد    

هیدرولوژیکی

 هر آبخوان دارای ویژگی های منحصر به فرد از جمله میزان تغذیه، کیفیت آب و جنس لایه های آبدار است. اتصال آن‌ها ممکن است طبیعی باشد (بیلان آب هر یک را برهم زده و باعث مشکلاتی مانند شور شدن یا کاهش شدید سطح آب در برخی مناطق می‌شود)

زیست‌محیطی

 این پروژه‌ها ممکن است تأثیرات مخربی بر اکوسیستم‌های محلی، پوشش گیاهی و حیات وحش را به این منابع آب زیرزمینی داشته باشند     

اقتصادی

 هزینه‌های اجرای چنین پروژه‌هایی احتمالاً سرسام‌آور خواهد بود و بودجه آن یک مانع بزرگ می‌شود   

به جای اتصال تمام آبخوان‌ها، متخصصان مدیریت منابع آب معمولاً بر روی روش‌های مدیریتی مانند تغذیه مصنوعی آبخوان‌ها، مدیریت، اصلاح الگوی کشت و بهره‌برداری پایدار از هر آبخوان به صورت مجزای مصرف دارند.

درست است که شاید چالشهایی در اتصال آبخوانها باشد ولی آب حیات است و سقف قیمتی ندارد و آن را به هر گونه تهیه کرد.

=========================================================

6 کنترل سیلاب باران شدید 

کنترل سیلاب باران شدید از طریق ترکیبی از سازه‌های و غیرسازه‌های امکان پذیر است، شامل ساخت سدها و کانال‌های هدایت آب، افزایش نفوذپذیری خاک از طریق کاشت گیاهان، و بهبود سیستم‌های زهکشی شهری.. روش‌های سازه‌های شامل ساخت سدهای کوچک، دیوارها و گابون‌ها هستند، در حالی که روش‌های غیرسازه‌ای شامل مدیریت زهکشی شهری، مدیریت کاربری اراضی و سیستم‌های جمع‌آوری آب باران می‌شوند. 

سازه ها

ساخت سدها و بندها

 برای کنترل و محدود کردن جریان آب و جلوگیری از طغیان رودخانه‌ها از طریق ایجاد سازه‌های کوچک و بزرگ

احداث کانال‌های هدایت آب

 طراحی و ساخت کانال‌هایی برای هدایت آب‌های سطحی به مناطق کم‌خطرتر

ساخت سیل‌گیرها

 دیوارهای مستحکمی که از اماکن عمومی، ورودی پارکینگ‌ها و جاده‌ها در برابر سیل محافظت می‌کنند

غیرسازه های

افزایش نفوذپذیری خاک

 کاشت درختان و گیاهان در مناطق شهری و روستایی برای افزایش جذب آب توسط خاک و کاهش رواناب سطحی

مدیریت زهکشی شهری

 بهبود و نگهداری سیستم‌های زهکشی برای جلوگیری از تجمع آب در معابر شهری

سیستم های جمع آوری آب باران

 استفاده از بشکه ها یا مخازن بزرگ برای جمع آوری آب باران جهت استفاده از غیرآشامیدنی مانند آبیاری و استفاده. این کار همچنین به کاهش حجم آب در هنگام حرکت سیل کمک می کند

=========================================================

7 حوضه‌های آبریز ایران 

رودهای ایران از نظر زهکشی  به 12 حوضه عمده دریای خزر، خلیج فارس و دریای عمان، دریاچه ارومیه، دریاچه نمک (قم)، اصفهان (گاوخونی)، فارس (کر، نیریز، بختگان و مهارلو)، جازموریان، کویر مرکزی (کویر)، کویر لوت (لوت)، کرمان (سیاه کوه، درانجیر و ابرقو)، هریرود و خاوری یا هامون تقسیم می‌گردند. در مطالعات ماهی‌شناسی، علاوه بر آن، بر اساس الگوی پراکنش ماهی‌ها، برخی از این حوضه‌ها به بخش‌های کوچک‌تر تقسیم شده و مجموعاً 17 حوضه شناسایی شده است.

این حوضه‌ها شامل دریای خزر، دریاچه ارومیه، دجله (کارون، کرخه و جراحی و تعدادی از سرشاخه‌های رود دیاله)، بوشهر، هرمز، مکران (دریای عمان)، مشکید (ماشکل)، سیستان (هامون)، بجستان، هریرود، دریاچه نمک (قم)، کویر مرکزی (کویر نمک، دشت کویر)، اصفهان (زاینده رود، گاوخونی)، فارس (کر، نیریز، بختگان و مهارلو)، کرمان (یزد - نایین)، کویر لوت و جازموریان، است. البته محدوده برخی از این زیرحوضه‌ها نیاز به بازنگری دارد و در مجموع حوضه‌های ایران را می‌توان به چهار بخش عمده تقسیم نمود: شمال و شمال غربی (خزر و ارومیه)، غربی و جنوبی (خلیج فارس و دریای عمان)، شرقی (مشکید، سیستان، بجستان و هریرود) و مرکزی (کویر، نمک، اصفهان، لوت، کرمان، فارس و جازموریان). حوضه‌های شمال و شمال غربی و مرکزی درون‌ریز و حوضه‌های غربی و جنوبی برون‌ریز محسوب می‌گردند.

حوضه خلیج فارس و دریای عمان با وسعتی بیش از 437,000 کیلومتر مربع، بزگترین و حوضه فارس با حدود 31,000 کیلومتر مربع، کوچکترین حوضه آبریز ایران را تشکیل می‌دهند. حوضه خزر، پرآب‌ترین حوضه کشور نیز، با مساحتی حدود 173,000 کیلومتر مربع، در جایگاه چهارم قرار می‌گیرد. در ایران تعداد 250 تالاب با مساحتی در حدود 5/2 میلیون هکتار نیز وجود دارد که 24 تالاب در کنوانسیون رامسر به ثبت رسیده و به عنوان تالاب‌های مهم بین‌المللی شناخته می‌شوند. اگر چه از لحاظ مساحت مقدار ناچیزی از تالاب‌های جهان در ایران واقع شده، ولی دارای ویژگی‌های منحصر به فردی هستند که نظیر آنها را در کمتر جایی از جهان می‌توان مشاهده کرد.

در مجموع، رودخانه‌ها و تالاب‌های حوضه خزر با حدود 66 و دجله با 63 گونه، از بین 166 گونه ماهی گزارش شده، بیشترین تنوع و حوضه‌های کویر، کرمان و بجستان، هریک با سه گونه، کمترین تنوع را در بین حوضه‌ها دارا هستند

========================================================= 

 امتیازات طرح شابیران (شاهراه های آبی ایران) در یک نگاه کلی:

1 ایجاد آبادانی در محرومترین مناطق ایران

2 توسعه رودنوردی و صنعت کشتی سازی

3 ایجاد درآمدهایی همیشگی برای ایران بویژه در بخش توریستی و بخش تفریحی

4 زیاد شدن ارزش ژئوپلیتیکی ایران در دنیا و کاهش نفوذ بیگانگان در منطقه

5 بهترشدن وضع محیط زیست و وضع آب و هوا در بخشهای خشک و کویری ایران

6 تولید و توانایی دستیابی به آب آشامیدنی، و مبارزه با خشکسالی

7 ساختن بنادر آزاد در میانه ایران و شکوفایی بازرگانی

8 فراهم  آوردن صدها هزار شغل در ایران و بازگشت مردمها به شهرهای خود

9 ایجاد نیروگاه های تولید برق

10 امکان ایجاد دریاچه و پرورش ماهی های گوناگون 

از رودخانه های بزرگ کانالهای کوچک به زمین های کشاورزی کشیده میشود

علامت دایره  نشانه شهر جدید در کنار رودخانه جدید میباشد

اطریشی ها سالها مشکل با رودخانه های کوچک و بدون بستر و محدوده داشتند و پس از هر ریزش باران مشکلات زیادی برای آنها ایجاد میشد 

صد سال پیش شروع به نقشه ای برای حل این مشکل یر آمدند و رود دانوب در اطریش را یکی کردند و به آن بستر وعمق واحد دادند و در میان این رود جزیره های مصنوعی برای اوقات تفریح ساختند و خارج از شهر در کنار این رود نیروگاه های برق ساختند که انرژی اطریش را تامین می کند. عمق 12 متر و عرضی برابر با 285 تا 475 متر است.

اطریش در یک رفراندم مردمی پیشنهاد دولت برای تولید برق اتمی را به حق و درستی رد کرد وتمام کوشش خود را  برای ساخت نیروگاه های پاک گذاشت.

این کار را بایس در ایران هر استان برای خود انجام دهد و در یک زمان بایس راه های آبی را به هم وصل کرد.ازخاکهای به جا مانده میتوان برای پوشاندن کویر استفاده کرد و آز آن بهره برداری کشاورزی نمود.بایس توجه کرد که در جنوب ایران که ورودیه آبه به ایران میباشد فیلترهایی نصب شود تا از ورود آلوگیها جلوگیری شود و بتوان در صورت آلودگی محیط زیست برای مدتی ورودیه ها را بست.

تصویر پایین رودخانه دانوب وین را از بالا مبینید که جزیره های مصنوعی برای تفریحات در میان این رود ساخته شد.

      در خارج از شهر وین دانوب به دو قسمت میشود و در قسمت شرقی دانوب نیروگاه های برق تاسیس شده است.                   

نیروگاه برق در شرق رودخانه دانوب در وین در سال هزارها کیلو وات برق تولید میکند !!

همانگونه که گفته شد رودخانه دانوب در شهر به دو قسمت تقسیم شده است که در میان آن جزیره تفریحات با مراکز و مکانهای مختلف برای بازی  و سرگرمی وجود دارد.عکس های زیرهم چنین از نوع خانه و هتل سازی به سبک سنتی و مدرن در مناطق دیگر دنیا میباشد و میتواند برای کار ما برای ساختن ایرانی زیبا و مدرن مورد الهام قرار بگیرد 

 دو پروژه ایرانی

https://www.youtube.com/watch?v=yfw37ol8itg&t=1s (ایران رود)

https://www.youtube.com/watch?v=wSSw5Ud1jDw  پمپاژ آبهای زیر زمینی

چگونه میتوان این پروژه سنگین را اجرا کرد 

 1 به جای هزینه برای جاده سازی و ریل گذاری برای قطار آن را برای این پروژه هزینه کنیم 

این پروژه سنگین تنها با کمک دوستان ایران با یک برنامه ریزی دقیق و خوب برای همه استانها ممکن است

    میتوان از کشورهای بریکس و شانگهای و کشورهای با تجربه برای پیاده کردن این پروژه  کمک گرفت

اول رودها را از خلیج فارس و دریای عمان به 4 استانهای جنوبی و مراکز آن شهرها می کشیم و پایان میدهیم

بعد این رودخانه را به استان مجاور و مرکزآن ادامه و پایان میدهیم تا هیچ پروژه ای نصفه نماند 

 ویدیو پروژه عظیم انتقال آب چین 

https://www.youtube.com/watch?v=RSM-joUFhc0 (پروژه شگفتی ساز چین در تبدیل کویرهای این کشور به جنگل )

https://www.aparat.com/v/V2HwK پروژه چینی آب رسانی

کشور چین 15 برابر ایران و بخش غربی روسیه 2.5 برابر ایران است. این کشورها با ساختن پروژه های بزرگ غریبه نیستند و بسیار با تجربه می باشند و ما میتوانیم از تجربه آنها بهره ببریم

https://www.youtube.com/watch?v=XywVeglR10A&t=1s مصر در تدارک ساخت بزرگترین رودخانه مصنوعی جهان

برای مثال میتوان پروژه رودسازی در یک استان را به یک کشور مانند برزیل سپرد و با امکاناتی که در این استان به این کشور برای ساختن ساختمانها و رستورانها و مراکز تفریح و گردش در دورادور رودخانه در استان داده  میشود این سرمایه گذاری را برای آنها با قرارداد خواهرخواندگی یک استان با یک کشوربرای اقتصاد ترجیحی جالب و جذاب کرد

بایس گفت که این پروژه نه تنها برای ایران بلکه برای دنیا حیاتی است

هم اکنون که این مقاله را میخوانید بسیاری از کوه های یخی در قطب ها بدلیل گرم شدن کره زمین آب میشوند و این آبها برای کشورهای بسیاری مشکلات زیاد بوجود آورده اند زیرا اگر این وضع به این گونه پیش برود بسیاری از جزایر و کشورهایی مانند دانمارک و هلند به زیر آب خواهند رفت

با اجرای این پروژه میلیاردها لیتر آب به درون ایران و رودهای ساختگی ریخته خواهد شد و این سطح آب در جهان را پایین خواهد آورد

با ساتلیت و برنامه های تکنیکی مخصوص میتوان به آنچه در زیر زمین و خاک وجود دارد پی برد و مسیر دقیق شاه

راه های آبی را مشخص کرد این مهم است زیرا میتوان مشکل فروچاله ها را با عبور رود از آنجا کنترل کرد

مشکل دیگر ما داشتن سدهایی است که خالی از آب میباشند و سخن از خراب کردن آنهاست که هدر رفتن میلیونها تومان از پول کشورست. احتیاجی به خراب کردن آنها نیست بلکه بر عکس. اگر مسیر رودخانه ای به سوی یک سد باشد و قبل از ورود آب به سد آب رودخانه شیرین سازی شود میتوان آب تصفیه شده را در سد ذخیره وبرای نوشیدن استفاده کرد

  چرا ما نمی توانیم تمام ایران رابکنیم و لوله گذاری آب کنیم  ؟  

1 بسیار وقت و هزینه بر است

2 بایس با نشط آب و ترمیم لوله ها هر چند سال سردرد مالی بگیریم

3 از لوله ها آبی تبخیر نمیشود و به تغییرهوای محیط کمکی نمیشود

4 با لوله کشی نمی توان دریاچه های همیشه آبدار در میان ایران و کویرها ایجاد کرد

5 با لوله کشی همیشه دولت با بخش خصوصی مشکلات مالی خواهد داشت

بایس توجه داشت که ما شهرهایی کوهستانی می داریم مانند همدان/کرمان/اراک/تبریز/یاسوج/شهرکرد/زنجان/اصفهان/شیراز و سنندج

با رود سازی احتیاجی برای سوراخ کردن کوه ها نداریم بلکه کافی است که در کنار شهر رود جاری باشد و از رود به شهرها لوله کشی شود

این پروژه 4 مرحله دارد که هر مرحله در تمام کشور بایس در یک زمان آغاز و پایان یابد 

مرحله اول تنها بستررودخانه و دریاچه مصنوعی  

مرحله دوم ساختن کارخانه های تصفیه آب واستفاده از نمک آب برای مصارف شیمیایی و صنعتی 

 مرحله سوم ساختن نیروگاه ها برای تولید انرژی آبی پا ک

با بیشتر شدن جمعیت و صنایع احتیاج  بیشتری به برق هست. این برق را میتوان علاوه بر انرژی خورشیدی با انرژی اتمی و نیروگاه های اتمی کوچک (ماژولا) برطرف کرد اما این نیروگاه ها احتیاج به آب برای خنک کردن نیروگاه دارند و بهترین کار ایجاد آن در کنار یک مقطعی از روخانه است . پروژه شابیران برای ساخت ده ها نیروگاه ایده آل است.  

 مرحله چهارم مراکز تفریحی و توریستی سازی با کمک از کشورخواهرخوانده استان  

در هر استان بایس  حداقل یک نیروگاه برق و یک کارخانه برای  تصفیه آب آلوده و آب نمک برای آب نوشیدنی ساخته شود

مسلم است که بایس برنامه های منظم و مختلف برای جلوگیری کردن از به هدر رفتن آب انجام بگیرد و مردم نیز   آگاهی پیدا کنند و زندگی با صرفه جویی آب را یاد بگیرند (شروع از مدارس)

در این پروژه فقط بایس از کارگران ایرانی یا در مورد نیاز شدید بلوچهای پاکستان و تاجیکها و افغانها استفاده شود زیرا که مشکل فرهنگی کمتری در مناطق نزدیک به ایران خواهیم داشت 

سرمایه گذاری این کشورها با امضای قراردادهایی با گاز و نفت و آب شیرین و برق و معافیت حمل ونقلی بر روی رودخانه ها که از این پروژه بدست می آید پرداخت میشود

بایس پذیرفت این برنامه یک برنامه حیاتی برای ایران است 

نمیتوان کشوری با 200 میلیون جمعیت داشت و از انرژی و آب نوشیدنی و تمیز بی بهره بود

    این پروژه بسیار مهمی است زیرا که اگر روزی پروژه جاده ابریشم نوین به اجرا برسد این جاده  خود را میتواند  به  شابیران بپیوندد

   آینده ایران به این پروژه بسته است 

  اگر می خواهیم کشوری مدرن و پیش رفته داشته باشیم؛ اگر می بینیم که اروپا تا به این اندازه پیش رفته است (ایران نصف اروپاست !!) به دلیل بودن آب 

در میان هر شهر اروپاست ؛ به این دلیل است که در اطراف اروپا نیز آب است

همانگونه که گفته بودم آب زندگی است، اب یعنی پیشرفت در ورزش، آب یعنی پیشرفت در توریسم ،آب یعنی انرژی  پاک ؛ آب یعنی محصولات کشاورزی و دامداری 

فراموش نکنیم بند کردن روسیه و چین دو ابرقدرت سیاسی و نظامی و اقتصادی به این پروژه مهم و بزرگ  

موفقیت ایران را در سیاست و اقتصاد و امور نطامی جهانی

 چندین برابر و ایران را قویتر و اعتماد این دو ابرقدرت را نیز به ما افزایش می دهد

 پروژه شابیران محدود به مرزهای ایران میشود و بس و نبایس به کشورهای دیگر کشیده یشود

قسمتهای مختلف کارخانه برای تصفیه آب برای آب نوشیدنی

بستر ساخته شده برای یک رودخانه مصنوعی با تخته سنگ در کشور
 

هرگونه کپی برداری از بخشی و یا تمامی مطالب یا ظاهر، عملکرد و یا طرح های سایت بدون اجازه و بدون ذکرمنبع و نام نویسنده و نام سایت از مراجع قانونی در ایران و اطریش پیگیری میشود