بخش هایی کوتاه از کتاب برای آشنایی بهتر

 

 

                                                                                                                                                                                                 راهنامه

 

تاریخ ، دستور زبان

مصدرها و نام های ایرانی

 

تاليف مجيد بهرام بيگي

2016 اطريش- وين

 

--------------------------

 

Sal màh ; Dàstur e zàban

Vaj ha và shalude ha ye Iran i

 

Neveshte ye Arya Bàhram

(Màjid Bàhram beiguy)

2016 Vin – Osteraysh

 

دگرها کاشتند و من خوردم

من بکارم تا دگرها بخورند

 

Degàr ha kashtànd o màn xordàm

Màn be karàm ta degàr ha be xorànd

 

Ruz gar e geda i ye danesh i và fàrhàng i ye ma àz bi gane ha be sàr resid

 

Màjid Bàhram beyguy

 

زمان گدايي علمي و فرهنگي ما از بيگانگان بسررسيد

 

                                             مجيد بهرام بيگي   

                                                                   

 

فهرست مطالب

 

بخشی کوتاه از کتاب

06 ......... پیش گفتار

 

13 .مقدمه : مقايسه دستور زبان قديم و نوين ايراني و شیوه درست نویسی به ایرانی 

 

54........... فصل های مختلف زبان ایرانی وچند مثال از آنها

 

مصادر دو گانه ايراني  (فهرست تهمورث)....................................56 

 

بیست شالوده اساسي و مهم ايراني با زمانهاي مختلف آنها (فهرست منوچهر).............................64 

 

.نام های اصیل ایرانی......................130 

 

                                                                                                                                                         فهرست منابع  .........  140  

 

                                                                                                                                                                

                                                                                                                                                                                              

 

پيش گفتار

 

يادگيري دستور زبان فارس عربی با بي ‌قاعدگيهاي آن بسيار دشوار است. واژه‌هاي قرض گرفته شده از زبانهاي خارجي ياد گيري دستور و زبان مادري را دشوار كرده‌اند. من براي بهتر فهميدن زبانها سالها به مطالعه تاريخ زبانها پرداختم و به اين ترتيب بود كه بررسي و رفع اشكالات زبان فارس عربی را آغاز كردم.

 

يكي از مشكلات بزرگ خط فارس عربی ، الفباي عربي آن است كه تعداد زيادي شكل دارد و برخي از آنها چند شكل دارند مانند (ح ـ ط ـ س-ض) ؛ مشكل ديگر چسبيدن بعضي از حروف الفبا به همديگر و نچسبيدن برخي از آنها به همديگر است، مشکل ديگري باصدا و بي‌صدا بودن برخي از آنهاست كه بي‌شك راه ‌حلهايي براي آنها وجود دارد كه پيشنهاد خواهند شد.

 

نبودن قاعده صحيح و درست براي مصادر و اسم فاعلي و تلفظ صحيح لغات و ندانستن مصادر ايراني اصيل ازجمله مشكلات ماست. در مقدمه فرهنگنامه عميد (1361: 25ـ36) به مشكلات اصولي زبان و خط ايراني اشاره شده است.

دكتر سعيد نفيسي به نقل از حسن عميد ذكر مي‌كند كه «شايد صد سال پيش در همان اولين روزهايي كه ما خرده‌خرده راه معارف جديد را بر فرزندان خود باز كرده‌ايم مي‌بايست در اولين مرحله كتاب لغت جامعي كه نظير كتابهاي زبانهاي اروپايي باشد براي نوآموزان خود آماده كنيم و به جرأت مي‌توان گفت كه ما در اين زمينه صد سال از ملل جهان عقب مانده‌ايم.»

 

نفيسي مي‌افزايد «اشكال بزرگ ديگري كه در پيش است اين است كه در نتيجه بدي خط امروزي و حروف مشابه ‌كه با نقطه تغيير مي‌كند فرهنگهاي ما پر از اغلاطي است كه در نتيجه تحريف حروف پيدا شده است و گاهي «نون» را «تا» و گاهي «با» و گاهي «يا» خوانده‌اند.

او مي‌گويد «بهتر است كه مانند زبانهاي آريايي كه زبان فارسي هم از آنهاست كلمات را تنها به هفت دسته اصلي تقسيم كرد يعني اسم و صفت و حرف ربط و حرف عطف و فعل و ضمير و معين فعل و بس به تقسيمات ديگر ما مطلقاً براي زبان خود حاجت نداريم».

 

نفيسي مي‌گويد كه «وسيله‌اي كه به نظر مي‌رسد كار را آسان بكند اين است كه هر كلمه را اعراب بگذارند اما كساني كه در كار چاپ ورزيده‌اند مي‌دانند كه در بسياري از چاپخانه‌ها حروف معرف نيست و اگر هم باشد محال است كه در چاپ اعراب درست بالا يا زير همان حرف جا بگيرد و اغلب پس و پيش مي‌شوند و خواننده را گرفتار ترديد مي‌كند».

 

به گفته نفيسي «مشكل ديگر لغت‌نويسان امروز ما اين است كه اروپاييان براي زبان فارسي كتابهاي بسيار متعدد و با ترجمه الفاظ فارسي به زبان خود نوشته‌اند مانند فرانسه و انگليسي و روسي و آلماني و ايتاليايي و برخي زبانهاي كوچك‌تر و حتي اخيراً كتابهاي لغت فارسي به اردو و ارمني و تركي و عربي هم فراهم شده است. ناچار مؤلف بيگانه كه فارسي‌زبان مادري او نيست در كتاب خود اشتباهاتي كرده است و كلماتي را نادرست خوانده و متأسفانه مي‌بينيم كه از آنجا به كتابهاي متأخرين سرايت كرده است. وجود كلمات مركب در زبان فارسي به شكلي است كه در هيچ زبان ديگر در دنيا به اين اندازه كلمات مركب وجود ندارد».

..................................... 

                                                                                     مقدمه

 

مقايسه دستور زبان قديم و نوين ايراني و شیوه درست نویسی به ایران

تغييراتي عميق در زبانهاي ايراني

هم‌زيستي بين تركها و اعراب و ايرانيان و نفوذ هر كدام از اين زبانها بر زبان ديگر نتايج مهمي از لحاظ تاريخي به وجود آوردند براي بهتر فهميدن اين تغييرات بايد دو نكته را مورد توجه قرار داد:

 

1. برخورد و مخلوط شدن زبانهاي ايراني

2. برخورد و مخلوط شدن زبانهاي ايراني و بيگانه

 

لهجه‌هاي پارتي و پارسي در خراسان و قبل از حمله اعراب باهم برخورد كردند، لهجه ‌فارسي

در بين مردم رواج بيشتري داشت (خصوصاً در مرو) پارسي در اين منطقه با لهجه‌هاي سغدي و تخاري برخورد كردند كه زمان آن برايمان روشن نيست. بايستي به اين مطلب آگاه بود كه در بين سپاه اعراب سربازان غيرعربي بودند. در بين اين سربازان تعدادي زبان فارسي مي‌دانستند و از اين زبان استفاده كرده و اسلام را رواج دادند. متون مختلفي را در اين زمان به پارسي مي‌توان يافت كه درخصوص قرآن‌نويسي است. قرآن نيز به فارسي در مساجد بخارا قرائت مي‌شده است. رشد اقتصادي نيز به رواج اسلام كمك فراواني كرد. ما مي‌دانيم كه مسلمانها از پرداخت چندين ماليات معاف بوده‌اند. سغديها نيز براي زندگي بهتر و فروش اجناس خود به پارسها زبان آنها را ياد گرفتند. سغديها در حال حاضر به تاجيك سخن مي‌گويند. سكاييها نيز مانند سغديها پارسي را ياد گرفتند.

 

نوشته‌هاي هخامنشي به ما مي‌آموزد كه اكثريت مردم ايران به زبانهاي ايراني سخن مي‌گفته‌اند. تعدادي از ايرانيان تحت نفوذ و اجبار تركها زبان مادري خود را از دست دادند و به تركي سخن گفتند. تركها در تركستان چين نيز بسيار نفوذ كردند. سغديها نيز تعدادي زبان تركي را فرا گرفتند. بايستي به اين نكته توجه داشت كه خريد و فروش فقط با دانستن زبان تركي امكان‌پذير بود. خوارزميها هم زبان خود را از دست دادند. پس از قرن سيزدهم تحت تسلط تركها بسياري ديگر از اقوام ايراني (به غير از تاجيكها) مقاومت خود را از دست دادند و به زبان تركي ازبكها در ازبكستان سخن گفتند. اين جريان فرهنگي منفي در ايالت آذربايجان به استثناي تالش و تاتها كه زبان خود را حفظ كردند ادامه يافت و آذربايجانيها نيز مقاومت خود را از دست داده و به اين زبان بيگانه سخن گفتند.

 

 اين سه زبان (تركي ـ عربي ـ پارسي) هر كدام در مناطقي پيشرفت كرده و در مناطقي پس زده شدند. مثل تاجيكها در افغانستان و تركها در آذربايجان و عربها در خوزستان اما خيلي از خارجيها هم پارسي ياد گرفتند، مانند عربهايي كه در ايران اقامت گزيدند. عربها تعداد قابل توجهي لغت وارد زبان پارسي كردند؛ اما ساختار دستوري اين زبانها (زبانهاي ايراني) به همان حالت سابق وجود داشت. زبان عرب و ترك هيچگاه به وسيله مردم مورد قبول واقع نشد. اشراف‌زادگان و فئودالها براي داشتن رابطه مستقيم خود و اعمال فشار به روي كارگران خود مجبور به داشتن رابطه با اعراب بوده و مي‌بايستي عربي ياد مي‌گرفتند و اين عمل باعث نفوذ آنها در حكومتهاي اعراب و سرنگوني اعراب گرديد.

زبان پشتو (لهجه افغاني) در بين مردم هند رواج پيدا كرد و بلوچها نيز آن را ياد گرفتند. چندين زبان نيز در اين اواخر كشف شده است كه به طور كلي از بين نرفته‌اند، و تعدادي از مردم اين مناطق به آن سخن مي‌گويند؛ مانند لهجه مونجاني كه در كوههاي افغانستان به وسيله كوه‌نشينها استفاده مي‌شود.

دشواري زبان ايراني و خط عرب.....................

 

                                                                                     

فصل های مختلف زبان ایرانی و چند مثال از آنها

 

فصل اول (فهرست کیومرث) 

 

مصادر ساده ایرانی با معنی کوتاه 

 

یکی از مشکلات بزرگ زبان فارسی عربی ما این است که بسیاری از مردم و حتی دانشجویان بدرستی نمی دانند که مصادرایرانی ما کدامند.معمولاً در همه زبانها مصادر از یک لغت و پسوند سازنده ان بوجود می آید.در زبان ما این پسوندها ایدن – تن – دن هستند.این مصادر در زبان ما کم نیستند اما با اینکه در فرهنگها موجود میباشند اما استفاده نمیشوند مثل الفختن و الفنجیدن که بسیار حیف است که به جای آنها از مصادر ترکیبی فارس عربی استفاده شود.

برای مثال در فهرست کیومرث این مصادر ساده با الفبای فارس عربی نوشته شده اند. برای تلفظ آنهاچاره ای از استفاده از الفبای لاتین نبود زیرا اینگونه میتوان به الفبای صدادار مصدر پی برد.

در مقابل مصدر معنی کوتاه آن آمده است تا خواننده متوجه شود که این مصدر چه معنی دارد ودر ستون دیگری هم مأخذ این مصادر آمده است.

 

مصدر

shalude

Cim

nibig

ا

 à

 

 

ابشتن

 àbesh.tàn(i)

abeshtàn

معین

ابیوختن

 àbyux.tàn(i)

peyvànd dadàn (dàhidàn)

مکنزی

افندیدن

 àfànd.idàn(i)

doshmàn i kàrdàn (konidàn)

معین

افندیدن

 àfànd.idàn(i)

peykar jostàn (juyidàn)

معین

افندیدن

 àfànd.idàn(i)

afàndidàn

معین

افندیدن

 àfànd.idàn(i)

setize kàrdàn (konidàn)

معین

افندیدن

 àfànd.idàn(i)

kesh nà kesh kàrdàn (konidàn)

معین

افدیدن

 àfd.idàn(i)

be shegeft amàdàn (ayidàn)

معین

افدیدن

 àfd.idàn(i)

shegeft i kàrdàn (konidàn)

معین

افگندن

 àfgàn.dàn(i)

àfkàndàn

معین

افژولیدن

 àfjhul.idàn(i)

be shur avàrdàn

معین

افژولیدن

 àfjhul.idàn(i)

bàr àngixtàn (àngizidàn)

معین

افژولیدن

 àfjhul.idàn(i)

pàrishan kàrdàn (konidàn)

معین

افژولیدن

 àfjhul.idàn(i)

asime kàrdàn (konidàn)

معین

افژولیدن

 àfjhul.idàn(i)

va dashtàn (daridàn)

معین

افژولیدن

 àfjhul.idàn(i)

be jonbesh avàrdàn

معین

افکندن

 àfkàn.dàn(i)

dur àndaxtàn (àndazidàn)

معین

افکندن

 àfkàn.dàn(i)

pàrt kàrdàn (konidàn)

معین

افکندن

 àfkàn.dàn(i)

pàhn kàrdàn (konidàn)

معین

 

             فصل دوم  (فهرست هوشنگ)                                                                                                 

معنی کوتاه مصادر ایرانی و خود مصادر ایرانی 

 

در فهرست کیومرث متوجه شدید که چه مصادر ایرانی وجود دارند و معانی آنها چیست

در فهرست هوشنگ میتوانید از روی معنی (چیم)  

به مصادر پی ببرید یعنی اگر فراموش کرده اید مثلاً اندازه گرفتن به ایرانی چه میشود میتوانید این مصادر را پیدا کنید

.

این فهرست کمک بزرگی برای سخن گفتن درست ایرانی است.

 

مصدر

Cim

shalude

nibig

افگندن

 àfkàndàn

 àfgàn.dàn(i)

معین

اوژندن

 àfkàndàn

 àvjhàn.dàn(i)

معین

اوژنیدن

 àfkàndàn

ovjhàn.idàn(i)

معین

اوژندن

 àfkàndàn

ovjhàn.dàn(i)

معین

اوژنیدن

 àfkàndàn

 àvjhàn.idàn(i)

معین

شکهیدن

 àfrànd dashtàn (daridàn)

 shokoh.idàn(i)

عمید

افراختن

 àfrazidàn

 àfrax.tàn

معین

بستن

 àfsun kàrdàn (konidàn)

bàs.tàn(i)

معین

افسردن

 àfsus dashtàn (daridàn)

 àfsor.dàn(i)

معین

پوزیدن

 àfsus dashtàn (daridàn)

puz.idàn(i)

معین

فسوسیدن

 àfsus dashtàn (daridàn)

fosus.idàn(i)

معین

پوزیدن

 àfsus xordàn

puz.idàn(i)

معین

افزودن

 àfzayidàn

 àfzu.dàn(i)

معین

پیوستن

 àfzun kàrdàn (konidàn)

peyvàs.tàn(i)

معین

افزاییدن

 àfzun kàrdàn (konidàn)

 àfzay.idàn(i)

معین

ریندن

 àn kàrdàn (konidàn)

rin.dàn(i)

معین

توختن

 ànbuh kàrdàn (konidàn)

tux.tàn(i)

معین

خجیدن

 ànbuh shodàn (shàvdàn)

xàj.idàn(i)

عمید

نهاریدن

 àndàk xordàn

nàhar.idàn(i)

معین

اوژندن

 àndaxtàn

 àvjhàn.dàn(i)

معین

اندازیدن

 àndaxtàn

 àndaz.idàn(i)

معین

اوژندن

 àndaxtàn

ovjhàn.dàn(i)

معین

سنجیدن

 àndaze gereftàn (giridàn)

sànj.idàn(i)

معین

 

                                                                   

 چند مثال از فصل سوم (فهرست تهمورث)

مصادر دو گانه ایرانی 

 

 

àfraxtàn      àfrazidàn              افراختن – مصدر دوم = افرازیدن

àfruxtàn      àfruzidàn     افروختن – مصدر دوم = افروزیدن

àfzudàn       àfzayidàn           افزودن – مصدر دوم = افزاییدن 

àlfaxtàn       àlfànjidàn             الفاختن – مصدر دوم =  الفنجیدن

ànbashtàn     ànbardàn    انباشتن – مصدر دوم = انباردن

àndaxtàn      àndazidàn             انداختن – مصدر دوم = اندازیدن 

àndudàn      àndayidàn               اندودن – مصدر دوم = انداییدن

ànduxtàn      ànduzidàn       اندوختن – مصدر دوم = اندوزیدن

àngixtàn      àngizidàn         انگیختن – مصدر دوم = انگیزیدن

afàridàn      afàrinidàn               آفریدن – مصدر دوم = آفرینیدن

agànidàn      akàndàn              آگنیدن – مصدر دوم = آکندن 

agàshtàn      aqeshtàn     آگشتن – مصدر دوم = آغشتن

agushidàn    aqushidàn              آگوشیدن – مصدر دوم = آغوشیدن

aloqdàn       aroqdàn                 آلغدن – مصدر دوم =  آرغدن

alayidàn       aludàn   آلودن – مصدر دوم = آلاییدن 

 

                                                                                                                           فصل چهارم فهرست جمشید

 

مصادر ساده ایرانی با اسم فاعل- اسم مفعول – اسم مصدر 

چند مثال

تا حالا با مصادر ایرانی و معانی آن آشنا شدید و هم چنین میدانید مصادر برادر یا دو گانه در زبان ایرانی کدامها می باشند بهترست در اینجا به یاد گیری اسم فاعلی و مفعولی و اسم مصدر آنها بپردازیم

 

mo = Moinلغت نامه 

mà = David Neil MacKenzie (1926-2001) A cocise Pahlavi Dictionary

Oxford University Press

 

 

اسم فاعلی  konànde

اسم مفعولی kàrde

اسم مصدر nam e shalude

کتاب نویسنده nibig

مصدر shalude

 

Jàmshid

nam e shalude

kàrde

konànde

nibig

shalude 

فارس عربی

 

 

 

 

à

اَ

àbesh.tar (var) 

àbesh.te (gi) 

àbesh.ànde (gi) 

mo

àbesh.tàn (i) 

ابشتن

àbyux.tar (var)

àbyux.te (gi)

àbyux.ànde (gi)

àbyux.tàn (i)

ابیوختن

àfànd.esh (var)

àfànd.ide (gi)

àfànd.ànde (gi)

mo

àfànd.idàn (i)

افندیدن

àfd.esh (var)

àfd.ide (gi)

àfd.ànde (gi)

mo

àfd.idàn (i)

افدیدن

àfgàn.degi (var)

àfgàn.de (gi)

àfgàn.ànde (gi)

mo

àfgàn.dàn (i)

افگندن

àfjhul.esh (var)

àfjhul.ide (gi)

àfjhul.ànde (gi)

mo

àfjhul.idàn (i)

افژولیدن

àfkàn.degi (var)

àfkàn.de (gi)

àfkàn.ànde (gi)

mo

àfkàn.dàn (i)

افکندن

àfrànd.esh (var)

àfrànd.ide (gi)

àfrànd.ànde (gi)

mo

àfrànd.idàn (i)

افرندیدن

àfrash.tar (var)

àfrash.te (gi)

àfrash.ànde (gi)

mo

àfrash.tàn (i)

افراشتن

àfrax.tar (var)

àfrax.te (gi)

àfrax.ànde (gi)

mo

àfrax.tàn (i)

اقراختن

àfraz.esh (var)

àfraz.ide (gi)

àfraz.ànde (gi)

mo

àfraz.idàn (i)

افرازیدن

àfrux.tar (var)

àfrux.te (gi)

àfrux.ànde (gi)

mo

àfrux.tàn (i)

افروختن

àfruz.esh (var)

àfruz.ide (gi)

àfruz.ànde (gi)

mo

àfruz.idàn (i)

افروزیدن

àfsar.degi (var)

àfsar.de (gi)

àfsar.ànde (gi)

àfsar.dàn (i)

افساردن

àfsay.esh (var)

àfsay.ide (gi)

àfsay.ànde (gi)

mo

àfsay.idàn (i)

افساییدن

àfshan.degi (var)

àfshan.de (gi)

àfshan.ànde (gi)

mo

àfshan.dàn (i)

افشاندن

àfshan.esh (var)

àfshan.ide (gi)

àfshan.ànde (gi)

mo

àfshan.idàn (i)

افشانیدن

àfshor.degi (var)

àfshor.de (gi)

àfshor.ànde (gi)

mo

àfshor.dàn (i)

افشردن

àfsor.degi (var)

àfsor.de (gi)

àfsor.ànde (gi)

mo

àfsor.dàn (i)

افسردن

 

                                                                                                                                                                                                                                                                       

فصل پنجم (فهرست ایرج)

مصادر متعدی با اسم فاعلی و اسم مفعولی و اسم مصدر 

 

در فهرست ایرج به مصادری بر می خوریم که مصادر متعدی خود را می دارند. یادگیری مصادر متعدیدر زبان ایرانی برای نوشتن بسیار مهم هستند.در این فهرست حالتهای فاعلی و مفعولی واسم مصدر مصادر متعدی آمده است.

 

Iràj

Nam e      shaludeاسم مصدر

(اسم مفعولی)kàrde

(اسم فاعلی )konànde

(امری)dàsturi

(مثعدی)Bish ràv

 

 

 

 

a

abad.an.i (var)

abad.an.ide (gi)

abad.an.ànde (gi)

abad.an

abad.anidàn (i)

agah.an.i (var)

agah.an.ide (gi)

agah.an.ànde (gi)

agah.an

agah.anidàn (i)

agàh.an.i (var)

agàh.an.ide (gi)

agàh.an.ànde (gi)

agàh.an

agàh.anidàn (i)

amah.an.i (var)

amah.an.ide (gi)

amah.an.ànde (gi)

amah.an

amah.anidàn (i)

amas.an.i (var)

amas.an.ide (gi)

amas.an.ànde (gi)

amas.an

amas.anidàn (i)

amiz.an.i (var)

amiz.an.ide (gi)

amiz.an.ànde (gi)

amiz.an

amiz.anidàn (i)

amuz.an.i (var)

amuz.an.ide (gi)

amuz.an.ànde (gi)

amuz.an

amuz.anidàn (i)

aram.an.i (var)

aram.an.ide (gi)

aram.an.ànde (gi)

aram.an

aram.anidàn (i)

avàrd.an.i (var)

avàrd.an.ide (gi)

avàrd.an.ànde (gi)

avàrd.an

avàrd.anidàn (i)

aviz.an.i (var)

aviz.an.ide (gi)

aviz.an.ànde (gi)

aviz.an

aviz.anidàn (i)

ay.an.i (var)

ay.an.ide (gi)

ay.an.ànde (gi)

ay.an

ay.anidàn (i)

azor.an.i (var)

azor.an.ide (gi)

azor.an.ànde (gi)

azor.an

azor.anidàn (i)

 

 

 

 

b

bal.an.i (var)

bal.an.ide (gi)

bal.an.ànde (gi)

bal.an

bal.anidàn (i)

bar.an.i (var)

bar.an.ide (gi)

bar.an.ànde (gi)

bar.an

bar.anidàn (i)

bàraz.an.i (var)

bàraz.an.ide (gi)

bàraz.an.ànde (gi)

bàraz.an

bàraz.anidàn (i)

bàs.an.i (var)

bàs.an.ide (gi)

bàs.an.ànde (gi)

bàs.an

bàs.anidàn

bàshul.an.i (var)

bàshul.an.ide (gi)

bàshul.an.ànde (gi)

bàshul.an

bàshul.anidàn (i)

bàxs.an.i (var)

bàxs.an.ide (gi)

bàxs.an.ànde (gi)

bàxs.an

bàxs.anidàn (i)

bàz.an.i (var)

bàz.an.ide (gi)

bàz.an.ànde (gi)

bàz.an

bàz.anidàn (i)

besàl.an.i (var)

besàl.an.ide (gi)

besàl.an.ànde (gi)

besàl.an

besàl.anidàn

 

 

 

 

c

càfs.an.i (var)

càfs.an.ide (gi)

càfs.an.ànde (gi)

càfs.an

càfs.anidàn (i)

càk.an.i (var)

càk.an.ide (gi)

càk.an.ànde (gi)

càk.an

càk.anidàn (i)

càl.an.i (var)

càl.an.ide (gi)

càl.an.ànde (gi)

càl.an

càl.anidàn (i)

càm.an.i (var)

càm.an.ide (gi)

càm.an.ànde (gi)

càm.an

càm.anidàn (i)

 

 فصل ششم (فهرست رستم)

مصادر مرکب ایرانی (با اسم فاعلی و مفعولی و مصدر) و معادل فارس عربی آنها 

 

Rostàm

nam shalude اسم مصدر

kàr de اسم مفعولی

kon ànde اسم فاعلی

فارس عربی (بپرهیزید)

shalude Irani مصدرایرانی

 

 

 

 

 

                 À

 

àbàrmand bàri

àbàrmand borde

àbàrmand bàr

وارث شدن

àbàrmand bordàn (bàrdàn)

 

àbarun bashi

àbarun bude

àbarun (bash)

غلط بودن

àbarun budàn (bashidàn)

 

àbarun giri

àbarun gerefte

àbarun gir

غلط گرفتن

àbarun gereftàn (giridàn)

 

àbarun koni

àbarun kàrde

àbarun kon

اشتباه کردن

àbarun kàrdàn (konidàn)

 

àbarun koni

àbarun kàrde

àbarun kon

غلط کردن

àbarun kàrdàn (konidàn)

 

àbarun koni

àbarun kàrde

àbarun kon

تصحیف کردن

àbarun kàrdàn (konidàn)

 

àbarun koni

àbarun kàrde

àbarun kon

خطا کردن

àbarun kàrdàn (konidàn)

 

àbarun shàvi

àbarun shode

àbarun shàv

اشتباه شدن

àbarun shodàn (shàvdàn)

 

àbarun shàvi

àbarun shode

àbarun shàv

تصحیف شدن

àbarun shodàn (shàvdàn)

 

àfsordegi

àfsorde

àfsorànde

غمگین شدن

àfsordàn

 

àfsus bashi

àfsus bude

àfsus (bash)

حیف بودن

àfsus budàn (bashidàn)

 

àfsus dari

àfsus dashte

àfsus dar

متأسف بودن

àfsus dashtàn (daridàn)

 

àfsus dari

àfsus dashte

àfsus dar

حسرت خوردن

àfsus dashtàn (daridàn)

 

 
 
                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                             فصل هفتم فهرست سهراب

مصادر مرکب فارس عربی و معادل ایرانی آنها و با اسم فاعلی و مفعولی و اسم مصدر ایرانی 

 

فارس عربی 

shalude Irani

nam e konànde

nam shalude

nam e kàrde

آب به کلو بردن

ashamidàn

ashamànde

ashamesh

ashamide

آب خوردن

nushidàn

nushànde

nushesh

nushide

آب خوردن

ashamidàn

ashamànde

ashamesh

ashamide

آب دادن

ab dadàn (dàhidàn) 

ab dàh

ab dàhi

ab dade

آب نخوردن

nà nushidàn (ashamidàn)

nà asham

nà ashami

nà nushide

ابداع کردن

sazidàn

sazànde

sazesh

sazide

ابدی کردن

javid kàrdàn (konidàn)

javid kon

javid koni

javid kàrde

آتش پرستیدن

atàsh pàràstidàn

atàsh pàràst

atàsh pàràsti

atàsh pàràstide

آتش زدن

suzanidàn

suzanànde

suzani

suzanide

آتش زدن

atàsh zàdàn (zàndàn) 

atàsh zàn

atàsh zàni

atàsh zàde

آتش گرفتن

suzidàn

suzànde

suzesh

suzide

اتصال دادن

peyvàstàn

peyvàsànde

peyvàstar

peyvàste

اتصال دادن

peyvànd dadàn (dàhidàn) 

peyvànd dàh

peyvànd dàhi

peyvànd dade

اتصال دادن

peyvàndidàn

peyvàndànde

peyvàndesh

peyvàndide

اتصال ندادن

peyvànd nà dadàn (dàhidàn)

peyvànd nà dàh

peyvànd nà dàhi

peyvànd nà dade

اتصال ندادن

nà peyvàstàn (peyvàndidàn)

nà peyvànd

nà peyvàndi

nà peyvàste

اتفاق افتادن

pish amàdàn (ayidàn) 

pish ay

pish ayi

pish amàde

اتفاق افتادن

rox dadàn (dàhidàn)

rox dàh

rox dàhi

rox dade

اتفاق نیافتادن

pish nà amàdàn (ayidàn)

pish nà ay

pish nà ayi

pish nà amàde

اجابت شدن

pàzirofte shodàn (shàvdàn)

pàzirofte shàv

pàzirofte shàvi

pàzirofte shode

اجابت کردن

pàziroftàn

pàzirofànde

pàziroftar

pàzirofte

  
 
                                                                                                                                                                                 

                                                                                    فصل هشتم فهرست منوچهر

 

فهرست بیست شالوده اساسی و مهم زبان ایرانی با معانی مختلف آنها 

 

در فهرست منوچهر بیست مصدر روزمره ایرانی و تمامی زمانهای مختلف آنها را بررسی می کنیم.در اینجا به این مسدله پی می بریم که یاد گیری مصادر برادر یا دوگانه به چه اندازه در گویش ایرانی اهمیت دارند

 

ab rixtàn     آب ریختن    66 برگه      

amàdàn      آمدن                71  

àndaxtàn    انداختن   74       

àndishidàn     اندیشیدن     77

bàr gozidàn    برگزیدن  80

bordàn            بردن      83

budàn            بودن       86

dadàn             دادن       89

dàm zàdàn     دم زدن    92

danestàn        دانستن     95

dàr yaftàn      دریافتن    98

dashtàn          داشتن      101

dàst zàdàn     دست زدن 104

didàn             دیدن        107

gereftàn         گرفتن      110

goftàn            گفتن        113

gozashtàn      گذاشتن     116

gozàshtàn      گذشتن      119

istadàn           ایستادن     122

kàrdàn           کردن        125

 

Gune ha ye pàyqani : انواع  شرطی

pàyqan i (1) + ayànde  شرطی نوع اول با آینده   

pàyqan i (2) + gozàshte ye hàmishegi (شرطی نوع دوم با گذشته متداول (دایم     

pàyqan i (3) + gozàshte ye dur (1)  شرطی نوع سوم با ماضی بعید    

shalude ye do om (avam ha) : konuni -- baya 1 -- baya 2

shalude ye do om (avam ha) : pàyqani 1-- ayànde ye nàzdik

 

شالوده های گونه دوم در زمان حال و التزامی اول و دوم استفاده میشود

شالوده های گونه دوم در زمان شرطی اول و آینده نزدیک استفاده میشود

 

 مصدرshalude

حال konun i   

ماضی نقلی gozàsh te ye gof  tàn i

ماضی بعید  gozàsh te ye dur

ماضی استمراری gozàsh te ye hàmishe gi

شرطی pàyqan i

مضارع التزامی konun i baya (1)

ماضی التزامی gozàsh te ye baya

ماضی نزدیک gozàsh te ye nàzdik

التزامی  baya

ماضی مطلق استمراری gozàsh te ye hàmad hàmishe gi

مستقبل نزدیک ayànde ye nàzdik

ماضی ساده  gozàsh te ye sade

مستقبل  ayànde  

 

بیست حالت دستوری مثال

 

shalude : ab rix tàn           shalude ye doom : ab riz idàn              bishràv : ab riz anidàn            

 

konun i*

màn     ab        (nà)     mi        riz àm    

to         ab        (nà)     mi        riz i

u          ab        (nà)     mi        riz àd

ma       ab        (nà)     mi        riz im

shoma ab        (nà)     mi        riz id

anha    ab        (nà)     mi        riz ànd

inha     ab        (nà)     mi        riz ànd

 

gozàsh te ye gof tàn i (1)

màn     ab        (nà)     rix te  àm

to         ab        (nà)     rix te  i

u          ab        (nà)     rix te  àd

ma       ab        (nà)     rix te  im

shoma ab        (nà)     rix te  id

anha    ab        (nà)     rix te  ànd

inha     ab        (nà)     rix te  ànd

 

gozàsh te ye dur (2)

màn     ab        (nà)     rix te  bude àm

to         ab        (nà)     rix te  bu de  i

u          ab        (nà)     rix te  bu de  àd

ma       ab        (nà)     rix te  bu de  im                  

shoma ab        (nà)     rix te  bu de  id

anha    ab        (nà)     rix te  bu de  ànd      

inha     ab        (nà)     rix te  bu de  ànd       

 

gozàsh te ye hàmishe gi           

màn            ab (nà)  mi   rix tàm

to               ab (nà)  mi   rix ti

 u               ab  (nà)  mi    rix t

ma              ab (nà)  mi    rix tim

shoma        ab (nà) mi    rix tid

anha           ab (nà) mi   rix tànd

inha             ab (nà) mi   rix tànd

 

              pàyqan i (2)

àgàr    màn    ab         (nà)    mi  rix tàm

àgàr    to         ab        (nà)     mi  rix ti

àgàr     u         ab        (nà)     mi  rix t

àgàr     ma      ab        (nà)     mi  rix tim

àgàr    shoma    ab     (nà)mi  rix tid 

àgàr    anha        ab    (nà) mi  rix tànd

àgàr    inha         ab    (nà) mi  rix tànd

            konun i baya (1)        

(nà)     bayes     màn     ab     be   riz àm

(nà)     bayes     to          ab    be   riz i

(nà)     bayes     u           ab    be   riz àd

(nà)     bayes     ma        ab    be   riz im

(nà)     bayes     shoma     ab be   riz id 

(nà)     bayes     anha        ab be   riz ànd

(nà)     bayes     inha         ab be   riz ànd

       gozàsh te ye gof tàn i (2)

màn     ab        (nà)     mi  rix te   àm

to         ab        (nà)     mi  rix te   i

u          ab        (nà)     mi  rix te   àd

ma       ab        (nà)     mi  rix te   im

shoma ab        (nà)     mi  rix te    id

anha    ab        (nà)     mi  rix te   ànd

inha     ab        (nà)     mi  rix te   ànd

            gozàsh te ye baya (1)

(nà) bayes      màn ab            rix te   bash àm

(nà) bayes      to     ab            rix te   bash i

(nà) bayes      u      ab            rix te   bash àd    

(nà) bayes      ma   ab            rix te   bash im

(nà) bayes      shoma  ab       rix te   bash id

(nà) bayes      anha     ab       rix te   bash ànd

(nà) bayes      inha      ab       rix te   bash ànd

              gozàsh te ye nàzdik                                                             

màn     dash tàm         ab        (nà)     mi rix tàm     

to         dash ti             ab        (nà)     mi rix ti

u          dash t              ab        (nà)     mi rix t            

ma       dash tim          ab        (nà)     mi rix tim  

shoma dash tid           ab        (nà)     mi rix tid

anha    dash tànd        ab        (nà)     mi rix tànd

inha     dash tànd        ab        (nà)     mi rix tànd

 

                  baya (4)                                  

(nà)bayes  màn  ab    rix te   bu dàm

(nà)bayes  to      ab     rix te   bu di

(nà)bayes   u     ab      rix te   bu d

(nà)bayes   ma  ab      rix te  bu dim

(nà)bayes   shoma    ab  rix te   bu did

(nà)bayes   anha        ab  rix te   bu dànd

(nà)bayes   inha         ab  rix te   bu dànd

 

            konun i baya (2)

shayàd màn    ab        be        (nà)     riz àm

shayàd  to       ab        be        (nà)     riz i

shayàd  u        ab        be        (nà)     riz àd

shayàd  ma           ab  be        (nà)     riz im

shayàd  shoma     ab  be        (nà)     riz id            

shayàd  anha         ab be        (nà)     riz ànd         

shayàd  inha          ab be        (nà)      riz ànd

         gozàsh te ye hàmad hàmishe gi

màn     ab        rix te  (nà)      mi  bash àm                  

to         ab        rix te   (nà)     mi  bash i                   

u          ab        rix te  (nà)      mi  bash àd      

ma       ab       rix te   (nà)     mi  bash im

shoma  ab       rix te (nà)       mi  bash id

anha    ab       rix te   (nà)     mi bash ànd

inha     ab       rix te   (nà)     mi bash ànd

          gozàsh te ye baya (2)

shayàd màn    ab        (nà)     rix te   bash àm

shayàd  to       ab        (nà)     rix te  bash i   

shayàd  u        ab        (nà)     rix te   bash àd

shayàd  ma     ab        (nà)     rix te   bash im

shayàd  shoma           ab        (nà)     rix te   bash id

shayàd  anha              ab        (nà)     rix te   bash ànd

shayàd  inha               ab        (nà)     rix te  bash ànd

                 baya (3)

(nà) bayes  màn      ab  mi   rix tàm

(nà) bayes  to           ab  mi   rix ti     

(nà) bayes  u            ab  mi   rix t

(nà) bayes  ma         ab  mi   rix tim

(nà) bayes  shoma   ab   mi   rix tid

(nà) bayes  anha      ab   mi   rix tànd

(nà) bayes  inha       ab   mi   rix tànd

             pàyqan i (3)

àgàr    màn     ab        (nà)     rix te   bu dàm

àgàr     to        ab        (nà)     rix te   bu di

àgàr     u         ab        (nà)     rix te   bu d

àgàr     ma      ab        (nà)     rix te  bu dim

àgàr     shoma  ab      (nà)     rix te   bu did

àgàr     anha      ab     (nà)     rix te   bu dànd

àgàr     inha       ab     (nà)     rix te  bu dànd

 

               pàyqan i (1)

àgàr    màn    ab        be (nà)  riz àm

àgàr     to        ab        be (nà)  riz i

àgàr     u         ab        be (nà)  riz àd

àgàr     ma      ab        be (nà)  riz im

àgàr      shoma   ab    be (nà)  riz id

àgàr      anha      ab    be (nà)  riz ànd

àgàr      inha       ab    be (nà)  riz ànd

           ay ànde ye nàzdik     

màn     dar àm            ab        (nà)     mi  riz àm

to         dar i                ab        (nà)     mi  riz i

u          dar àd             ab        (nà)     mi  riz àd

ma       dar im              ab       (nà)     mi  riz im

shoma  dar id              ab       (nà)     mi  riz id

anha    dar ànd          ab      (nà)       mi  riz ànd

inha     dar ànd          ab        (nà)     mi  riz ànd

        gozàsh te ye dur (1)

màn     ab        (nà)     rix te   bu dàm

to         ab       (nà)     rix te   bu di

u          ab       (nà)     rix te  bu d

ma         ab      (nà)     rix te   bu dim

shoma   ab      (nà)     rix te   bu did

anha     ab       (nà)     rix te   bu dànd

inha      ab       (nà)     rix te   bu dànd

        gozàsh te ye sade

màn     ab        (nà)  rix tàm

to         ab        (nà)  rix ti       

u          ab        (nà)  rix t

ma       ab        (nà)  rix tim

shoma ab        (nà)  rix tid                       

anha    ab        (nà)  rix tànd

inha     ab        (nà)  rix tànd

ay ànde*                                                                         

màn     ab        (nà)  xah àm   rix t

to         ab        (nà)  xah i       rix t

u          ab        (nà)  xah àd    rix t

ma       ab        (nà)  xah im    rix t

shoma ab        (nà)  xah id     rix t

anha    ab        (nà)  xah ànd  rix t

inha     ab        (nà)  xah ànd   rix t

 

shalude : ab rix tàn (ab riz idàn)         kon ànde : ab riz            nam e shalude : ab rizi

kàr de : ab rix te             dàstur : ab (be) riz           dàstur : ab (nà) riz

 

    مستقبل نزدیکay ànde ye nàzdik

    ماضی سادهgozàsh te ye sade

    مستقبلay ànde*

   ماضی مطلق استمراری                                                  gozàsh te ye hàmad hàmishe 

    ماضی نقلی gozàsh te ye gof  tàn i 

   ماضی بعید  gozàsh te ye dur

              ماضی استمراریgozàsh te ye hàmishe gi           

   شرطی     pàyqan i

     مضارع التزامیkonun i baya (1)

     ماضی التزامیgozàsh te ye baya 

    ماضی نزدیکgozàsh te ye nàzdik

     التزامیbaya 

 

  
                                                                                                                                                                                                                                                                                    فصل نهم

لغتهای علوم مختلف و لغات دستوری و لغتهای روزمره طبقه بندی شده بر مبنای فارس عربی و معادل ایرانی آنها

 

فارس عربی (2700)

Iran i (2700)

مأخذ لغات ایرانی

ا

 À (à)

Moin

ا

E (e)

Moin

ا

O

Moin

آ

A (a)

Moin

اُ(حرف عطف)

o

Moin

آب گرم معدنی

ab gàrm e kan i

Bàhram beiguy

آب و هوا شناسی

ab o vày shenasi

Bàhram beiguy

ابتدا

dàr aqaz

Dehxoda

ابداً

be hic ruy

Bàhram beiguy

آبریزگان

Abrizgan

Moin

ابعاد

dur i ha

Moin

ابن ‌سینا

Ibn e sina

Moin

ابوریحان بیرونی

 Àbu ràyhan e Birun i

Moin

ابوعطا

 Àbu àta

Moin

 

فصل دهم

 

لغتهای علوم مختلف و لغات دستوری و لغتهای روزمره طبقه بندی شده بر مبنای ایرانی و معادل فارس عربی  آنها

 

 

فارس عربی (2700)

Iran i (2700)

مأخذ لغات ایرانی

ا

 À (à)

Moin

فوق

 àbàr

Moin

عالی جناب

 àbàr manig

Mackenzie

ارث

 àbàrmand

Mackenzie

وراثت

 àbàrmand

Mackenzie

اشتباه

 àbarun

Mackenzie

خطا

 àbarun

Mackenzie

غلط

 àbarun

Mackenzie

اسفنج

 àbràk

Moin

حریر

 àbrishàm

Moin

ابوعطا

 Àbu àta

Moin

ابوریحان بیرونی

 Àbu ràyhan e Birun i

Moin

آلی

 àbzar i

Bàhram beiguy

است

 àd

Bahram beiguy

هست (او- اون)

 àd (mi bashàd)

Bàhram beiguy

پشتو (افغان)

 Àfqan

Moin

افغانستان

 Àfqan ostan

Danesh name

جلال

 àfrànd

Àmid

جمال

 àfrànd

Moin

حشمت

 àfrànd

Moin

شاًن

 àfrànd

Moin

قدر

 àfrànd

Moin

مرتبه

 àfrànd

Moin

خبر

 àfsane

Moin

قصه

 àfsane

Moin

اخبار

 àfsane ha

Moin

                                        
                                                                                                                                                                         
 
                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                              نام های اصیل ایرانی

 

متأسفانه پس از حمله اعراب و مغولها و ترکها بسیاری از نامهای اصیل و زیبای ایرانی حفاظت نشد و به فراموشی سپرده شد. در قدیم و چون حالا برای نام گذاری ، ایرانیها از نام گلها  برای نام گذاری دخترها و ازنام پهلوانان برای نام گذاری پسرها بهره می جستند و این کار را بایس از سر گرفت. این نامها نام کسانی هست که حتی جان خود را برای این کشور فدا کردند و حداقل احترامی که ما به اجداد خود میتوانیم بگذاریم زنده نگهداشتن نام این کشته شدگان در راه وطن می باشد. هم چنین میتوان گفت که از این نامها برای تغییر نامهای خانوادگی بد و زشت نیزمیتوان بهره گرفت. به گونه اصولی من بر این عقیده ام که هر کس در طول عمر خود حق دارد یکبار نام ونام خانوادگی خود را ( به دلایل مختلف ) تغییر دهد واین را حقی انسانی میدانم. این کار سختی نیست و فقط بایستی در هر مدرک اداری و دولتی ندشته شود:

 

نام .............      نام انتخابی

نام خانوادگی .................... نام خانوادگی انتخابی   

 

 به هنگام گرفتن شناسنامه بایستی فقط نامی از این نامها انتخاب شود . مسلم است که هر پدر و مادر میتواند در خانه فرزند خود را به هر نامی که می خواهد صدا کند ولیکن از سوی دیگر هر پدر ومادرایرانی مسئولیتی میهنی دارد و بایستی متوجه باشد که نامهای اصیل ایرانی که نامهایی از فرهنگ اصیل و باستانی ماست نبایستی به فراموشی سپرده شود و بایستی از آنها حفاظت کرد.

 

 نامهای پسرهای ایرانی         _(از فرهنگ عمید)

 

Aban آبان

Àdanush ادانوش

 Àfshin افشین

 Àhrànاهرن

Ainآیین

Ain goshàsb آیین گشسب

 Àkvan اکوان

 Àlborz البرز

Àlvaالوا

Ànushirvan  انوشیروان

Aràsh آرش

Àrda    اردا

Àrdàshir اردشیر

Àrdàvan اردوان

Areye آریه

Àrjhàng  ارژنگ

 Àrmin ارمین

Àrshak ارشاک

Àrsham ارشا

                                                                                                                                                                      Àrshasb ارشاسب                                                                                                                                             

................................

                                                                                     فهرست منابع و ماخذ

 

عميد،حسن ؛ فرهنگ عميد؛ امير كبير؛تهران؛1361.

 

قيم،عبدالنبي ؛ فرهنگ معاصر عربي-فارسي ؛ فرهنگ معاصر؛ تهران ؛ 1381.

 

مردوخ كردستاني، شيخ محمد ؛ فرهنگ مردوخ مصور كردي، فارسي، عربي، غريقي، سنندج، 1362.

 

معين، محمد؛ فرهنگ معين ؛ امير كبير؛ تهران ؛ 1378.

 

ارانسكي، اي.م.؛ مقدمه فقه اللغه ايراني ؛  ترجمه كريم كشاورز ؛ پيام ؛ تهران ؛ 1358.

 

گلبن، محمد ؛ كتابشناسي زبان و خط ؛ مركز اسناد فرهنگي آسيا ؛ - ؛ 2536.

 

نجفي، ابوالحسن ؛ غلط ننويسيم ؛ مركز نشر دانشگاهي ؛ تهران ؛ 1370.

 

انوري، حسن ؛ احمدي گيوي، حسن ؛ دستور زبان فارسي 2؛ انتشارات فاطمي ؛ تهران ؛ 1373.

 

Mackenzie, D, N; A Concise Pahlavi Dictionary, Oxford University Press, 1971.

 

 

 







     paperback       تقدیم به تو که بدون تو نبودم مادر عزیزم 

 

 

 

بخش هایی کوتاه از کتاب برای آشنایی بهتر

فهرست مطالب

 

 

06............................................................................................................... پیش گفتار

 

 14.....................................   فصل اول : مصادر ساده ايراني با معني كوتاه آنها (فهرست کیومرث )

 

فصل دوم : معني كوتاه مصادر ايراني و خود مصادر ايراني (فهرست هوشنگ)...................... 102

 

فصل سوم : مصادر دو گانه ايراني  (فهرست تهمورث).....................................................190 

 

فصل چهارم : مصادر ساده ايراني با اسم فاعل- اسم مفعول و اسم مصدر

(فهرست جمشیذ)..................................................................................................... 194 

 

فصل پنجم : مصادر متعدي با اسم فاعلي-اسم مفعولي و اسم مصدر(فهرست ایرج)....................233

 

فصل ششم : مصادر مرکب ایرانی (با اسم فاعلی و مفعولی و مصدر) و معادل فارس عربی (فهرست رستم) ...............................................................................................241   

فصل هفتم : مصادر مرکب فارس عربی (با اسم فاعلی و مفعولی و مصدر) و معادل ایرانی 

(فهرست سهراب)....................................................................................................312 

 

فهرست هشتم : فهرست مصادر و بیست شالوده اساسي و مهم زبان ايراني با زمانهاي مختلف 

(فهرست منوچهر)....................................................................................................374

 

neshestàn       نشستن     378 برگه  -                     nushidàn        نوشیدن     381

oftadàn           افتادن       384       -                        pàziroftàn      پذیرفتن     387

pey bordàn     پی بردن    390       -                         peyvàstàn       پیوستن     393

ràftàn             رفتن         396       -                         saxtàn             ساختن      399

shekàstàn       شکستن      402       -                      shenoftàn       شنفتن        405

shodàn            شدن         408       -                       shomordàn     شمردن      411

shostàn           شستن        414       -                     suhistàn         سوهیستن 417   

suxtàn             سوختن        420     -                       xastàn             خواستن    423

xod ra dàrun àndaxtàn  426        -                       xordàn           خوردن       432

zàdàn               زد          435   -                             zistàn           زیستن         438

 

 

فصل نهم : لغت نامه کتاب (طبقه بندي علوم و طبقه بندي لغات دستوري ومعنی لغات کتاب) بر حسب رده بندی فارس عربی و معادل ایرانی آنها.................................. ...................................438

 

فصل دهم : : لغت نامه کتاب (طبقه بندي علوم و طبقه بندي لغات دستوري ومعنی لغات کتاب) بر حسب رده بندی ایرانی  و معادل فارس عربی آنها............................................................ 516

 594............فهرست منابع و ماخذ

                                                                                                                                                                         

پيشگفتار

يادگيري دستور زبان فارس عربی با بي‌قاعدگيهاي آن بسيار دشوار است. واژه‌هاي قرض گرفته شده از زبانهاي خارجي يادگيري دستور و زبان مادري را دشوار كرده‌اند. من براي بهتر فهميدن زبانها به مطالعه تاريخ زبانها پرداختم و به اين ترتيب بود كه بررسي و رفع اشكالات زبان فارس عربی را آغاز كردم.

يكي از مشكلات بزرگ خط فارس عربی ، الفباي عربي آن است كه تعداد زيادي مشكل دارد و برخي از آنها چند شكل دارند مانند (ح ـ ط ـ س) مشكل ديگر چسبيدن بعضي از حروف الفبا به همديگر و نچسبيدن برخي از آنها به همديگر است، ديگري باصدا و بي‌صدا بودن برخي از آنهاست كه بي‌شك راه‌حلهايي براي آنها وجود دارد كه پيشنهاد خواهند شد.

نبودن قاعده صحيح و درست براي مصادر و اسم فاعلي و تلفظ صحيح لغات و ندانستن مصادر ايراني اصيل ازجمله مشكلات ماست. در مقدمه فرهنگنامه عميد (1361: 25ـ36) به مشكلات اصولي زبان و خط ايراني اشاره شده است.

دكتر سعيد نفيسي به نقل از حسن عميد ذكر مي‌كند كه «شايد صد سال پيش در همان اولين روزهايي كه ما خرده‌خرده راه معارف جديد را بر فرزندان خود باز كرده‌ايم مي‌بايست در اولين مرحله كتاب لغت جامعي كه نظير كتابهاي زبانهاي اروپايي باشد براي نوآموزان خود آماده كنيم و به جرأت مي‌توان گفت كه ما در اين زمينه صد سال از ملل جهان عقب مانده‌ايم.»

نفيسي مي‌افزايد «اشكال بزرگ ديگري كه در پيش است اين است كه در نتيجه بدي خط امروزي و حروف مشابه‌كه با نقطه تغيير مي‌كند فرهنگهاي ما پر از اغلاطي است كه در نتيجه تحريف حروف پيدا شده است و گاهي «نون» را «تا» و گاهي «با» و گاهي «يا» خوانده‌اند.

او مي‌گويد «بهتر است كه مانند زبانهاي آريايي كه زبان فارسي هم از آنهاست كلمات را تنها به هفت دسته اصلي تقسيم كرد يعني اسم و صفت و حرف ربط و حرف عطف و فعل و ضمير و معين فعل و بس به تقسيمات ديگر ما مطلقاً براي زبان خود حاجت نداريم».

نفيسي مي‌گويد كه «وسيله‌اي كه به نظر مي‌رسد كار را آسان بكند اين است كه هر كلمه را اعراب بگذارند اما كساني كه در كار چاپ ورزيده‌اند مي‌دانند كه در بسياري از چاپخانه‌ها حروف معرف نيست و اگر هم باشد محال است كه در چاپ اعراب درست بالا يا زير همان حرف جا بگيرد و اغلب پس و پيش مي‌شوند و خواننده را گرفتار ترديد مي‌كند».

به گفته نفيسي «مشكل ديگر لغت‌نويسان امروز ما اين است كه اروپاييان براي زبان فارسي كتابهاي بسيار متعدد و با ترجمه الفاظ فارسي به زبان خود نوشته‌اند مانند فرانسه و انگليسي و روسي و آلماني و ايتاليايي و برخي زبانهاي كوچك‌تر و حتي اخيراً كتابهاي لغت فارسي به اردو و ارمني و تركي و عربي هم فراهم شده است. ناچار مؤلف بيگانه كه فارسي‌زبان مادري او نيست در كتاب خود اشتباهاتي كرده است و كلماتي را نادرست خوانده و متأسفانه مي‌بينيم كه از آنجا به كتابهاي متأخرين سرايت كرده است. وجود كلمات مركب در زبان فارسي به شكلي است كه در هيچ زبان ديگر در دنيا به اين اندازه كلمات مركب وجود ندارد».

...........................................................

                          

                                                                                                                                                        چند مثال                                                                                                                       

مصدر           

Cim                                                                   

shalude                                

     nibig

افگندن

 àfkàndàn

 àfgàn.dàn(i)

معین

اوژندن

 àfkàndàn

 àvjhàn.dàn(i)

معین

اوژنیدن

 àfkàndàn

ovjhàn.idàn(i)

معین

اوژندن

 àfkàndàn

ovjhàn.dàn(i)

معین

اوژنیدن

 àfkàndàn

 àvjhàn.idàn(i)

معین

شکهیدن

 àfrànd dashtàn (daridàn)

 shokoh.idàn(i)

عمید

افراختن

 àfrazidàn

 àfrax.tàn

معین

بستن

 àfsun kàrdàn (konidàn)

bàs.tàn(i)

معین

افسردن

 àfsus dashtàn (daridàn)

 àfsor.dàn(i)

معین

پوزیدن

 àfsus dashtàn (daridàn)

puz.idàn(i)

معین

فسوسیدن

 àfsus dashtàn (daridàn)

fosus.idàn(i)

معین

پوزیدن

 àfsus xordàn

puz.idàn(i)

معین

افزودن

 àfzayidàn

 àfzu.dàn(i)

معین

پیوستن

 àfzun kàrdàn (konidàn)

peyvàs.tàn(i)

معین

افزاییدن

 àfzun kàrdàn (konidàn)

 àfzay.idàn(i)

معین

ریندن

 àn kàrdàn (konidàn)

rin.dàn(i)

معین

توختن

 ànbuh kàrdàn (konidàn)

tux.tàn(i)

معین

خجیدن

 ànbuh shodàn (shàvdàn)

xàj.idàn(i)

عمید

نهاریدن

 àndàk xordàn

nàhar.idàn(i)

معین

اوژندن

 àndaxtàn

 àvjhàn.dàn(i)

معین

اندازیدن

 àndaxtàn

 àndaz.idàn(i)

معین

اوژندن

 àndaxtàn

ovjhàn.dàn(i)

معین

سنجیدن

 àndaze gereftàn (giridàn)

sànj.idàn(i)

معین

پیمودن

 àndaze gereftàn (giridàn)

peymu.dàn(i)

معین

آزمودن

 àndaze gereftàn (giridàn)

azmu.dàn(i)

معین

نهادن

 àndaze kàrdàn (konidàn)

nàha.dàn(i)

معین

شگفتن

 àndi kàrdàn (konidàn)

 shegef.tàn(i)

معین

شگفتیدن

 àndi kàrdàn (konidàn)

 shegeft.idàn(i)

معین

اشگفیدن

 àndi kàrdàn (konidàn)

eshgef.idàn(i)

معین

منیدن

 àndishe kàrdàn (konidàn)

men.idàn(i)

مکنزی

بسیجیدن

 àndishe kàrdàn (konidàn)

bàsij.idàn(i)

معین

انگاشتن

 àndishe kàrdàn (konidàn)

 àngash.tàn(i)

معین

نگریستن

 àndishe kàrdàn (konidàn)

negàris.tàn(i)

معین

انگاشتن

 àndishe kàrdàn (konidàn)

engash.tàn(i)

معین

بژمردن

 ànduh dashtàn (daridàn)

bejhmor.dàn(i)

معین

                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                               

مصدر              

shalude                        

Cim                                                                       

     nibig

ا

 à

 

 

ابشتن

 àbesh.tàn(i)

abeshtàn

معین

ابیوختن

 àbyux.tàn(i)

peyvànd dadàn (dàhidàn)

مکنزی

افندیدن

 àfànd.idàn(i)

doshmàn i kàrdàn (konidàn)

معین

افندیدن

 àfànd.idàn(i)

peykar jostàn (juyidàn)

معین

افندیدن

 àfànd.idàn(i)

afàndidàn

معین

افندیدن

 àfànd.idàn(i)

setize kàrdàn (konidàn)

معین

افندیدن

 àfànd.idàn(i)

kesh nà kesh kàrdàn (konidàn)

معین

افدیدن

 àfd.idàn(i)

be shegeft amàdàn (ayidàn)

معین

افدیدن

 àfd.idàn(i)

shegeft i kàrdàn (konidàn)

معین

افگندن

 àfgàn.dàn(i)

àfkàndàn

معین

افژولیدن

 àfjhul.idàn(i)

be shur avàrdàn

معین

افژولیدن

 àfjhul.idàn(i)

bàr àngixtàn (àngizidàn)

معین

افژولیدن

 àfjhul.idàn(i)

pàrishan kàrdàn (konidàn)

معین

افژولیدن

 àfjhul.idàn(i)

asime kàrdàn (konidàn)

معین

افژولیدن

 àfjhul.idàn(i)

va dashtàn (daridàn)

معین

افژولیدن

 àfjhul.idàn(i)

be jonbesh avàrdàn

معین

افکندن

 àfkàn.dàn(i)

dur àndaxtàn (àndazidàn)

معین

افکندن

 àfkàn.dàn(i)

pàrt kàrdàn (konidàn)

معین

افکندن

 àfkàn.dàn(i)

pàhn kàrdàn (konidàn)

معین

افکندن

 àfkàn.dàn(i)

birun kàrdàn (konidàn)

معین

افرندیدن

 àfrànd.idàn(i)

zivàr kàrdàn (konidàn)

معین

افرندیدن

 àfrànd.idàn(i)

zivàr dadàn (dàhidàn)

معین

افرندیدن

 àfrànd.idàn(i)

ziba kàrdàn (konidàn)

معین

افراشتن

 àfrash.tàn(i)

bolànd kàrdàn (konidàn)

معین

افراختن

 àfrax.tàn

àfrazidàn

معین

افرازیدن

 àfraz.idàn(i)

ziba kàrdàn (konidàn)

معین

افرازیدن

 àfraz.idàn(i)

zivàr dadàn (dàhidàn)

معین

افرازیدن

 àfraz.idàn(i)

bala bordàn (bàrdàn)

معین

افرازیدن

 àfraz.idàn(i)

zivàr kàrdàn (konidàn)

معین

افرازیدن

 àfraz.idàn(i)

bolànd kàrdàn (konidàn)

معین

افروختن

 àfrux.tàn(i)

atàsh roshàn kàrdàn (konidàn)

معین

افروزیدن

 àfruz.idàn(i)

atàsh roshàn kàrdàn (konidàn)

معین

افساردن

 àfsar.dàn(i)

be hàm feshordàn (feshardàn)

مکنزی

افساردن

 àfsar.dàn(i)

leh kàrdàn (konidàn)

مکنزی

 

فصل سوم

مصادر دو گانه ایرانی –فهرست تهمورث) چند مثال

زمانهایی که با مصادر دوم ساخته میشوند (با ستاره)   

Avam ha ba ce shalude ha i saxte mi shàvànd : 

حال   ayànde    *    konuni    * مستفبل

konuni baya ( 1) * حال التزامی یک و دو konuni baya (2)  * pàyqani  * شرطی

 

àfraxtàn      àfrazidàn *             افراختن – مصدر دوم = افرازیدن*

        àfruxtàn      àfruzidàn *    افروختن – مصدر دوم = افروزیدن*

* àfzudàn       àfzayidàn           افزودن – مصدر دوم = افزاییدن*

àlfaxtàn       àlfànjidàn *            الفاختن – مصدر دوم =  الفنجیدن*

       ànbashtàn      ànbardàn *   انباشتن – مصدر دوم = انباردن*

      

 àndaxtàn      àndazidàn *            انداختن – مصدر دوم = اندازیدن*

àndudàn      àndayidàn *              اندودن – مصدر دوم = انداییدن*

      ànduxtàn      ànduzidàn *      اندوختن – مصدر دوم = اندوزیدن*

       àngixtàn      àngizidàn *        انگیختن – مصدر دوم = انگیزیدن*

afàridàn      afàrinidàn *              آفریدن – مصدر دوم = آفرینیدن*

     

agànidàn         akàndàn *             آگنیدن – مصدر دوم = آکندن*

           agàshtàn      aqeshtàn *    آگشتن – مصدر دوم = آغشتن*

agushidàn    aqushidàn *             آگوشیدن – مصدر دوم = آغوشیدن*

aloqdàn       aroqdàn *                آلغدن – مصدر دوم =  آرغدن*

alayidàn *      aludàn                   آلودن – مصدر دوم = آلاییدن*

 

Jàmshid

nam shalude

kàr de

kon ànde

nibig

shalude مصدر

فارس عربی

             À

          À

             À

 

          À

اَ

àbesh.tar (var)

àbesh.te (gi)

àbesh.ànde (gi)

mo

àbesh.tàn (i)

ابشتن

àbyux.tar (var)

àbyux.te (gi)

àbyux.ànde (gi)

àbyux.tàn (i)

ابیوختن

àfànd.esh (var)

àfànd.ide (gi)

àfànd.ànde (gi)

mo

àfànd.idàn (i)

افندیدن

àfd.esh (var)

àfd.ide (gi)

àfd.ànde (gi)

mo

àfd.idàn (i)

افدیدن

àfgàn.degi (var)

àfgàn.de (gi)

àfgàn.ànde (gi)

mo

àfgàn.dàn (i)

افگندن

àfjhul.esh (var)

àfjhul.ide (gi)

àfjhul.ànde (gi)

mo

àfjhul.idàn (i)

افژولیدن

àfkàn.degi (var)

àfkàn.de (gi)

àfkàn.ànde (gi)

mo

àfkàn.dàn (i)

افکندن

àfrànd.esh (var)

àfrànd.ide (gi)

àfrànd.ànde (gi)

mo

àfrànd.idàn (i)

افرندیدن

àfrash.tar (var)

àfrash.te (gi)

àfrash.ànde (gi)

mo

àfrash.tàn (i)

افراشتن

àfrax.tar (var)

àfrax.te (gi)

àfrax.ànde (gi)

mo

àfrax.tàn (i)

اقراختن

àfraz.esh (var)

àfraz.ide (gi)

àfraz.ànde (gi)

mo

àfraz.idàn (i)

افرازیدن

àfrux.tar (var)

àfrux.te (gi)

àfrux.ànde (gi)

mo

àfrux.tàn (i)

افروختن

àfruz.esh (var)

àfruz.ide (gi)

àfruz.ànde (gi)

mo

àfruz.idàn (i)

افروزیدن

àfsar.degi (var)

àfsar.de (gi)

àfsar.ànde (gi)

àfsar.dàn (i)

افساردن

àfsay.esh (var)

àfsay.ide (gi)

àfsay.ànde (gi)

mo

àfsay.idàn (i)

افساییدن

àfshan.degi (var)

àfshan.de (gi)

àfshan.ànde (gi)

mo

àfshan.dàn (i)

افشاندن

àfshan.esh (var)

àfshan.ide (gi)

àfshan.ànde (gi)

mo

àfshan.idàn (i)

افشانیدن

àfshor.degi (var)

àfshor.de (gi)

àfshor.ànde (gi)

mo

àfshor.dàn (i)

افشردن

àfsor.degi (var)

àfsor.de (gi)

àfsor.ànde (gi)

mo

àfsor.dàn (i)

افسردن

àfzay.esh (var)

àfzay.ide (gi)

àfzay.ànde (gi)

mo

àfzay.idàn (i)

افزاییدن

àfzu.degi (var)

àfzu.de (gi)

àfzu.ànde (gi)

mo

àfzu.dàn (i)

افزودن

àlfànj.esh (var)

àlfànj.ide (gi)

àlfànj.ànde (gi)

mo

àlfànj.idàn (i)

الفنجیدن

àlfàq.degi (var)

àlfàq.de (gi)

àlfàq.ànde (gi)

mo

àlfàq.dàn (i)

الفغدن

àlfax.tar (var)

àlfax.te (gi)

àlfax.ànde (gi)

mo

àlfax.tàn (i)

الفاختن

àliz.esh (var)

àliz.ide (gi)

àliz.ànde (gi)

mo

àliz.idàn (i)

الیزیدن

ànbar.degi (var)

ànbar.de (gi)

ànbar.ànde (gi)

mo

ànbar.dàn (i)

انباردن

ànbar.esh (var)

ànbar.ide (gi)

ànbar.ànde (gi)

mo

ànbar.idàn (i)

انباریدن

ànbash.tar (var)

ànbash.te (gi)

ànbash.ànde (gi)

mo

ànbash.tàn (i)

انباشتن

ànbu.degi (var)

ànbu.de (gi)

ànbu.ànde (gi)

mo

ànbu.dàn (i)

انبودن

ànbuh.esh (var)

ànbuh.ide (gi)

ànbuh.ànde (gi)

mo

ànbuh.idàn (i)

انبوهیدن

ànbus.esh (var)

ànbus.ide (gi)

ànbus.ànde (gi)

mo

ànbus.idàn (i)

انبوسیدن

ànbuy.esh (var)

ànbuy.ide (gi)

ànbuy.ànde (gi)

mo

ànbuy.idàn (i)

انبوییدن

àndav.esh (var)

àndav.ide (gi)

àndav.ànde (gi)

mo

àndav.idàn (i)

انداویدن

àndax.tar (var)

àndax.te (gi)

àndax.ànde (gi)

mo

àndax.tàn (i)

انداختن

àndàxs.esh (var)

àndàxs.ide (gi)

àndàxs.ànde (gi)

mo

àndàxs.idàn (i)

اندخسیدن

ànday.esh (var)

ànday.ide (gi)

ànday.ànde (gi)

mo

ànday.idàn (i)

انداییدن

àndaz.esh (var)

àndaz.ide (gi)

àndaz.ànde (gi)

mo

àndaz.idàn (i)

اندازیدن

àndish.esh (var)

àndish.ide (gi)

àndish.ànde (gi)

mo

àndish.idàn (i)

اندیشیدن

 
                                                                                                                                                                                                

Iràj

اسم مصدر

(اسم مفعولی)kàrde

(اسم فاعلی )konànde

(امری)dàsturi

(مثعدی)Bish ràv

         

           

             

         

             À

àfruz.an.i (var)

àfruz.an.ide (gi)

àfruz.an.ànde (gi)

àfruz.an

àfruz.anidàn (i)

àngiz.an.i (var)

àngiz.an.ide (gi)

àngiz.an.ànde (gi)

àngiz.an

àngiz.anidàn (i)

àrz.an.i (var)

àrz.an.ide (gi)

àrz.an.ànde (gi)

àrz.an

àrz.anidàn (i)

 

 

 

 

 

 

              A

abad.an.i (var)

abad.an.ide (gi)

abad.an.ànde (gi)

abad.an

abad.anidàn (i)

agah.an.i (var)

agah.an.ide (gi)

agah.an.ànde (gi)

agah.an

agah.anidàn (i)

agàh.an.i (var)

agàh.an.ide (gi)

agàh.an.ànde (gi)

agàh.an

agàh.anidàn (i)

amah.an.i (var)

amah.an.ide (gi)

amah.an.ànde (gi)

amah.an

amah.anidàn (i)

amas.an.i (var)

amas.an.ide (gi)

amas.an.ànde (gi)

amas.an

amas.anidàn (i)

amiz.an.i (var)

amiz.an.ide (gi)

amiz.an.ànde (gi)

amiz.an

amiz.anidàn (i)

amuz.an.i (var)

amuz.an.ide (gi)

amuz.an.ànde (gi)

amuz.an

amuz.anidàn (i)

aram.an.i (var)

aram.an.ide (gi)

aram.an.ànde (gi)

aram.an

aram.anidàn (i)

avàrd.an.i (var)

avàrd.an.ide (gi)

avàrd.an.ànde (gi)

avàrd.an

avàrd.anidàn (i)

aviz.an.i (var)

aviz.an.ide (gi)

aviz.an.ànde (gi)

aviz.an

aviz.anidàn (i)

ay.an.i (var)

ay.an.ide (gi)

ay.an.ànde (gi)

ay.an

ay.anidàn (i)

azor.an.i (var)

azor.an.ide (gi)

azor.an.ànde (gi)

azor.an

azor.anidàn (i)

 

 

 

 

            B

bal.an.i (var)

bal.an.ide (gi)

bal.an.ànde (gi)

bal.an

bal.anidàn (i)

bar.an.i (var)

bar.an.ide (gi)

bar.an.ànde (gi)

bar.an

bar.anidàn (i)

bàraz.an.i (var)

bàraz.an.ide (gi)

bàraz.an.ànde (gi)

bàraz.an

bàraz.anidàn (i)

bàs.an.i (var)

bàs.an.ide (gi)

bàs.an.ànde (gi)

bàs.an

bàs.anidàn

bàshul.an.i (var)

bàshul.an.ide (gi)

bàshul.an.ànde (gi)

bàshul.an

bàshul.anidàn (i)

bàxs.an.i (var)

bàxs.an.ide (gi)

bàxs.an.ànde (gi)

bàxs.an

bàxs.anidàn (i)

bàz.an.i (var)

bàz.an.ide (gi)

bàz.an.ànde (gi)

bàz.an

bàz.anidàn (i)

besàl.an.i (var)

besàl.an.ide (gi)

besàl.an.ànde (gi)

besàl.an

besàl.anidàn (i)

 

 

 

 

            C

càfs.an.i (var)

càfs.an.ide (gi)

càfs.an.ànde (gi)

càfs.an

càfs.anidàn (i)

càk.an.i (var)

càk.an.ide (gi)

càk.an.ànde (gi)

càk.an

càk.anidàn (i)

càl.an.i (var)

càl.an.ide (gi)

càl.an.ànde (gi)

càl.an

càl.anidàn (i)

càm.an.i (var)

càm.an.ide (gi)

càm.an.ànde (gi)

càm.an

càm.anidàn (i)

càp.an.i (var)

càp.an.ide (gi)

càp.an.ànde (gi)

càp.an

càp.anidàn (i)

càr.an.i (var)

càr.an.ide (gi)

càr.an.ànde (gi)

càr.an

càr.anidàn (i)

càrx.an.i (var)

càrx.an.ide (gi)

càrx.an.ànde (gi)

càrx.an

càrx.anidàn (i)

càsb.an.i (var)

càsb.an.ide (gi)

càsb.an.ànde (gi)

càsb.an

càsb.anidàn (i)

càsp.an.i (var)

càsp.an.ide (gi)

càsp.an.ànde (gi)

càsp.an

càsp.anidàn (i)

càx.an.i (var)

càx.an.ide (gi)

càx.an.ànde (gi)

càx.an

càx.anidàn (i)

 
                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                               

Rostàm

nam shalude اسم مصدر

kàr de اسم مفعولی

kon ànde اسم فاعلی

فارس عربی (بپرهیزید)

shalude Irani مصدرایرانی

 

 

 

 

                 À

àbàrmand bàri

àbàrmand borde

àbàrmand bàr

وارث شدن

àbàrmand bordàn (bàrdàn)

àbarun bashi

àbarun bude

àbarun (bash)

غلط بودن

àbarun budàn (bashidàn)

àbarun giri

àbarun gerefte

àbarun gir

غلط گرفتن

àbarun gereftàn (giridàn)

àbarun koni

àbarun kàrde

àbarun kon

اشتباه کردن

àbarun kàrdàn (konidàn)

àbarun koni

àbarun kàrde

àbarun kon

غلط کردن

àbarun kàrdàn (konidàn)

àbarun koni

àbarun kàrde

àbarun kon

تصحیف کردن

àbarun kàrdàn (konidàn)

àbarun koni

àbarun kàrde

àbarun kon

خطا کردن

àbarun kàrdàn (konidàn)

àbarun shàvi

àbarun shode

àbarun shàv

اشتباه شدن

àbarun shodàn (shàvdàn)

àbarun shàvi

àbarun shode

àbarun shàv

تصحیف شدن

àbarun shodàn (shàvdàn)

àfsordegi

àfsorde

àfsorànde

غمگین شدن

àfsordàn

àfsus bashi

àfsus bude

àfsus (bash)

حیف بودن

àfsus budàn (bashidàn)

àfsus dari

àfsus dashte

àfsus dar

متأسف بودن

àfsus dashtàn (daridàn)

àfsus dari

àfsus dashte

àfsus dar

حسرت خوردن

àfsus dashtàn (daridàn)

àfzayesh dàhi

àfzayesh dade

àfzayesh dàh

زیاد کردن

àfzayesh dadàn (dàhidàn)

àfzayesh yabi

àfzayesh yafte

àfzayesh yab

زیاد شدن

àfzayesh yaftàn (yabidàn)

àfzayesh

àfzayide

àfzayànde

اضافه کردن

àfzayidàn

àfzudegi

àfzude

àfzuànde

اضافه کردن

àfzudàn

àfzun koni

àfzun kàrde

àfzun kon

اضافه کردن

àfzun kàrdàn (konidàn) 

àfzun shàvi

àfzun shode

àfzun shàv

اضافه شدن

àfzun shodàn (shàvdàn)

àlfànjesh

àlfànjide

àlfànjànde

جمع کردن

àlfànjidàn

àlfaxtar

àlfaxte

àlfaxànde

جمع کردن

àlfaxtàn

ànbardegi

ànbarde

ànbarànde

مملوکردن

ànbardàn

ànbardegi

ànbarde

ànbarànde

جمع کردن

ànbardàn

ànbashtar

ànbashte

ànbashànde

جمع کردن

ànbashtàn

 
             
           

فارس عربی     

shalude Irani                        

nam e konànde

nam shalude

nam e kàrde

آب به کلو بردن

ashamidàn

ashamànde

ashamesh

ashamide

آب خوردن

nushidàn

nushànde

nushesh

nushide

آب خوردن

ashamidàn

ashamànde

ashamesh

ashamide

آب دادن

ab dadàn (dàhidàn)

ab dàh

ab dàhi

ab dade

آب نخوردن

nà nushidàn (ashamidàn)

nà asham

nà ashami

nà nushide

ابداع کردن

sazidàn

sazànde

sazesh

sazide

ابدی کردن

javid kàrdàn (konidàn)

javid kon

javid koni

javid kàrde

آتش پرستیدن

atàsh pàràstidàn

atàsh pàràst

atàsh pàràsti

atàsh pàràstide

آتش زدن

suzanidàn

suzanànde

suzani

suzanide

آتش زدن

atàsh zàdàn (zàndàn)

atàsh zàn

atàsh zàni

atàsh zàde

آتش گرفتن

suzidàn

suzànde

suzesh

suzide

اتصال دادن

peyvàstàn

peyvàsànde

peyvàstar

peyvàste

اتصال دادن

peyvànd dadàn (dàhidàn)

peyvànd dàh

peyvànd dàhi

peyvànd dade

اتصال دادن

peyvàndidàn

peyvàndànde

peyvàndesh

peyvàndide

اتصال ندادن

peyvànd nà dadàn (dàhidàn)

peyvànd nà dàh

peyvànd nà dàhi

peyvànd nà dade

اتصال ندادن

nà peyvàstàn (peyvàndidàn)

nà peyvànd

nà peyvàndi

nà peyvàste

اتفاق افتادن

pish amàdàn (ayidàn)

pish ay

pish ayi

pish amàde

اتفاق افتادن

rox dadàn (dàhidàn)

rox dàh

rox dàhi

rox dade

اتفاق نیافتادن

pish nà amàdàn (ayidàn)

pish nà ay

pish nà ayi

pish nà amàde

اجابت شدن

pàzirofte shodàn (shàvdàn)

pàzirofte shàv

pàzirofte shàvi

pàzirofte shode

اجابت کردن

pàziroftàn

pàzirofànde

pàziroftar

pàzirofte

اجاره شدن

irman shodàn (shàvdàn)

irman shàv

irman shàvi

irman shode

اجاره کردن

irman kàrdàn (konidàn)

irman kon

irman koni

irman kàrde

اجازه خواستن

lehi xastàn (xahidàn)

lehi xah

lehi xahi

lehi xaste

اجازه دادن

lehi dadàn (dàhidàn)

lehi dàh

lehi dàhi

lehi dade

اجازه گرفتن

lehi gereftàn (giridàn)

lehi gir

lehi giri

lehi gerefte

اجبارداشتن

zur budàn (bashidàn)

zur (bash)

zur bashi

zur bude

اجرا شدن

be kar oftadàn (oftdàn)

be kar oft

be kar ofti

be kar oftade

اجرا شدن

ànjam gereftàn (giridàn)

ànjam gir

ànjam giri

ànjam gerefte

اجرا کردن

ànjam dadàn (dàhidàn)

ànjam dàh

ànjam dàhi

ànjam dade

اجرا کردن

be kar àndaxtàn (àndazidàn)

be kar àndaz

be kar àndazi

be kar àndaxte

احترازکردن

ràmidàn

ràmànde

ràmesh

ràmide

احترام داشتن

àrj dashtàn (daridàn)

àrj dar

àrj dari

àrj dashte

احترام گذاشتن

àrj gozashtàn (gozardàn)

àrj gozar

àrj gozari

àrj gozashte

احتمال داشتن

goman ràftàn (ràvidàn)

goman ràv

goman ràvi

goman ràfte

احتیاج داشتن

niyaz dashtàn (daridàn)

niyaz dar

niyaz dari

niyaz dashte

احداث شدن

saxte shodàn (shàvdàn)

saxte shàv

saxte shàvi

saxte shode

 
 

فارس عربی (2700 لغت)

Iran i (2700 vajhe)                                      

              مأخذ لغات ایرانی

ا

 À (à)

Moin

ا

E (e)

Moin

ا

O

Moin

آ

A (a)

Moin

اُ(حرف عطف)

o

Moin

آب گرم معدنی

ab gàrm e kan i

Bàhram beiguy

آب و هوا شناسی

ab o vày shenasi

Bàhram beiguy

ابتدا

dàr aqaz

Dehxoda

ابداً

be hic ruy

Bàhram beiguy

آبریزگان

Abrizgan

Moin

ابعاد

dur i ha

Moin

ابن ‌سینا

Ibn e sina

Moin

ابوریحان بیرونی

 Àbu ràyhan e Birun i

Moin

ابوعطا

 Àbu àta

Moin

آپابرامشا

Apabramsha

Danesh name

اپرا

Opera

Moin

اپرت

Operet

Moin

اتابیك

 Àtabek

Moin

اتصال

peyvàste gi

Moin

اتصال

peyvànd

Moin

اتصالی

peyvànd i

Bàhram beiguy

اتفاق

ruy dade

Bàhram beiguy

اتفاقی

ruy dade gi

Bàhram beiguy

اتم

 Àtom

Moin

اتمی

 Àtom i

Àmid

اتن (عنصر شیمی به فرانسه)

Stànnum (Sn)

Danesh name

اتوبوس

xoder (xod ràv e deraz)

Bàhram beiguy

اتوبوس

xod ràv e deraz (xoder)

Bàhram beiguy

اتومات

xod kar

Àmid

اتوماتیک

xod kar i

Àmid

اتوموبیل

xod jonb

Bàhram beiguy

بدنه

tàne

Moin

بدنه سازی

tàne sazi

Bàhram  beiguy

بدون

bi

Moin

بدیع

nàqz

Àmid

بدین سبب

 àz in su

Moin

بذله

kadàg

Mackenzie

بر (بالای چیزی یا کسی)

bàr

Moin

بر(لزوم کاری را میرساند)

bàr

Moin

براق

taban

Àmid

براقی

doràxsh

Àmid

برج

baru

Bàhram beiguy

برج اصلی

baru vaspur

Bàhram beiguy

برعکس

vajh

Moin

برق

bire

Bàhram beiguy

برق آسمانی

bir

Àmid

برق زایی

bire zayi

Bàhram beiguy

برهان

cim

Mackenzie

بروتون (منطقه)

Brejhon

Danesh name

بشارت

peyqam

Moin

بشر

màrdom

Moin

بعد

pàs

Moin

بُعد

gushe ru

Bahram beiguy

بعد از فنای حیات

pàs àz màrg

Bàhram beiguy

بعداً

pàs in

Bàhram beiguy

بعید

nà shodàn i

Bàhram beiguy

بعید

dur

Dehxoda

بلد

 shàhr

Moin

بلغار

Bulgar

Danesh name

بلغارستان

Bulgaria

Danesh name

بلکه

bàs a ke

Àmid

بله

ari

Moin

بلور

abgine

Moin

بلوز (موسیقی)

Bluz

Danesh name

بلوغ

res a i

Moin

بلی

ahan

Moin

 

 

آی واسطه

 

 

a

 

 

Moin

آ

A (a)

Moin

هیدر

ab

Moin

هیدروالکتریک

ab bire i

Bàhram beiguy

آب گرم معدنی

ab gàrm e kan i

Bàhram beiguy

هیدرولیک

ab giri

Bàhram beiguy

ذوب کنی

ab koni

Bàhram beiguy

هیدروگرافی

ab negari

Bàhram beiguy

آب و هوا شناسی

ab o vày shenasi

Bàhram beiguy

معمور

abad

Moin

عملیات عمرانی

abad sazi

Bàhram beiguy

قلیان

abcuban

Bàhram beiguy

آمپول

abdozdàk

Moin

الفبا

abece

Bàhram beiguy

الفبایی

abece i

Bàhram beiguy

هجا

abese joda

Bàhram beiguy

هجایی

abese joda i

Bàhram beiguy

توالت (فضولات)

abeshtgà

Moin

مستراح

abeshtgà

Moin

بلور

abgine

Moin

کریستال

abgine

Bàhram beiguy

آبریزگان

Abrizgan

Moin

شمس

Af

Àmid

نورالشمس

Af tab

Moin

احسن

afàrin

Moin

بارک الله

afàrin

Moin

تحسین

afàrin guyi

Bahram beiguy

فتیله

afruze

Àmid

مطلع

agah

Moin

اخباری

agah i

Bàhram beiguy

اطلاع

agah i

Bahram beiguy

خبر

agah i

Moin

اخبار

agah i ha

Moin

تبلیغات

agàh i ha

Bàhram beiguy

اعلام می کنم

agah mi konàm

Bàhram beiguy

بلی

ahan

Moin

آهن ذوب کنی

ahàn ab koni

Bàhram beiguy

آهن دار

ahàn dar

Dehxoda

فلزکاری

ahàn palayi

Bàhram beiguy

متالوژی

ahàn palayi

Bàhram beiguy

اراده

ahàng

Moin

تصمیم

ahàng

Àmid

طرز

ahàng

Moin

عزم

ahàng

Moin

قصد

ahàng

Moin

موزون

ahàng

Moin

موسیقی

ahàng

Moin

نواخت دار

ahàng dar

Bàhram beiguy

اشتباه

ahug

Mackenzie

اَشکال

ahug

Moin

خطا

ahug

Mackenzie

عیب

ahug

Mackenzie

غلط

ahug

Mackenzie

فهرست منابع و ماخذ

 

عميد،حسن ؛ فرهنگ عميد؛ امير كبير؛تهران؛1361.

 

قيم،عبدالنبي ؛ فرهنگ معاصر عربي-فارسي ؛ فرهنگ معاصر؛ تهران ؛ 1381.

 

مردوخ كردستاني، شيخ محمد ؛ فرهنگ مردوخ مصور كردي، فارسي، عربي، غريقي، سنندج، 1362.

 

معين، محمد؛ فرهنگ معين ؛ امير كبير؛ تهران ؛ 1378.

 

ارانسكي، اي.م.؛ مقدمه فقه اللغه ايراني ؛  ترجمه كريم كشاورز ؛ پيام ؛ تهران ؛ 1358.

 

گلبن، محمد ؛ كتابشناسي زبان و خط ؛ مركز اسناد فرهنگي آسيا ؛ - ؛ 2536.

 

نجفي، ابوالحسن ؛ غلط ننويسيم ؛ مركز نشر دانشگاهي ؛ تهران ؛ 1370.

 

انوري، حسن ؛ احمدي گيوي، حسن ؛ دستور زبان فارسي 2؛ انتشارات فاطمي ؛ تهران ؛ 1373.

 

Mackenzie, D, N; A Concise Pahlavi Dictionary, Oxford University Press, 1971. 

Nach oben